Atatürk’ü “din düşmanı” olarak göstermekten geri durmayan bir güruh var. Buna rağmen son zamanlarda siyasilerden ve başka gruplardan Atatürk’ü yeni yeni keşfetmeye çalışanlar da oluyor. Onlara yardımcı olmak ve özellikle din anlayışı konusunda bilgilendirmek için Atatürk zamanında yaşayan bir Hafız’ın O’nunla ilgili hatırasını aktaracağım. Bu kişi, Hafız Kemal Batanay. 

 Mustafa Kemal Paşa döneminde yaşayan Hattât, mûsikişinas, tanbûrî, bestekâr Kemal Batanay, İmamlardan Hâfız Mehmed Ziyâ Efendi’nin oğludur. Zeyrek’teki Sâlihâ Sultan Sıbyân Mektebi’nde ve Fâtih Rüşdî Mektebi’nde okuduktan sonra Vefâ İdâdîsi’ne girer. Bu esnâda, ondört yaşında iken babasından Hıfz-ı Kur’an-ı Kerim’i tamamlayarak hâfız olur. Ayrıca Tevfîk Efendi’den Arapça ve Farsça, Manisalı Mustafa Efendi’den de dinî ilimleri tahsîl eder. Kemal Bey, Dârü’l-fünûn İlâhiyât Şu’besi’nde tahsiline devam ederken I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ile askere alınır.  Sonrasını, Prof. Dr. Muhittin Serin’in, “Kemal Batanay, Bestekâr, Tamburi Hattat, Hafız” başlıklı anlatımından aktaralım. Bu anlatım internet sitelerinde yayınlandı, sosyal medyada çok dolaştı ama “Yeni Başlayanlar”ın gerçek Atatürk’ü tanımalarına fayda sağlayacağı için tekrar etmekte fayda var. Söz, Hafız Kemal Batanay’da:

“Müttefik kuvvetlerinin Çanakkale’den çekilmelerini müteakip birliğimiz de istirahat için Edirne’ye sevk edildi (Ocak 1916) … Çok sıkıntılı ve zor günlerdi… Savaşın acıları dinmemişti… Bir gün erkenden Üç Şerefeli Cami’ye gittim… Müezzinlere hâfız olduğumu ve Kur’an okumak istediğimi söyleyip izin istedim. ‘Bir subay, hem de hâfız’ diyerek çok sevindiler… Cemaat huşû içinde sessizce beni dinliyordu. Cuma saati gelince de Hicaz makamında müessir bir ezan okudum. Namazdan sonra bir er bana yaklaşarak, ‘Efendim, kumandanım sizi istiyor’ deyince, ‘Eyvah resmî elbise ile okuduğum için usule aykırı bir iş yaptık galiba’ diye endişe ve korkuya kapıldım. Kumandana yaklaştım. Bu Anafartalar’da savaşın akışını değiştiren dahi, efsane kumandan Albay Mustafa Kemal idi. Bana; ‘Oğlum terbiye görmüş güzel bir sesin var. Okuduğun ezanı çok beğendim ve duygulandım. Seni tebrik ederim…’ dedi ve devam etti:

– ‘İsmin?’

– ‘Kemal Efendim’

– ‘Adaşmışız. Hangi kıtada bulunuyorsun?..’

– ‘Efendim, 16. Telgraf Bölüğü’nün hesap memuru olarak tayin edildim.”

Yaverine, ‘İsmini ve kıtasını yaz’ dedi, sonra bana dönerek, ‘Oğlum! Edirne’de kaldığımız süre içinde ben Cuma namazına hangi camiye gidersem sen de o camiye gelecek iç ezanı okuyacaksın’ dedi.

Hafta içinde yaveri Ali Rıza Bey beni arayarak Mustafa Kemal’in Cuma namazı için Selimiye Camii’ne gideceğini söyledi.

Bu mâbedde Kur’an ve ezan okumayı ne kadar çok arzu etmiştim… Cuma vakti girinceye kadar Kur’an okudum. İç ezanı da aynı hâl içinde aşkla okudum. Namaz çıkışı yine avluda maiyeti ile beni bekleyen Mustafa Kemal’e selâm verdim. Elini uzattı, hemen elini öptüm. Bana; ‘Oğlum! Bugün yine bizi yaktın. Gelecek haftaya hangi camiye gidersem sen de oraya geleceksin.’

Ertesi hafta Eski Cami’ye gitmem emredildi. Orada da Kur’an ve ezan okudum. 

Hafta arası görev başındayken bir telefon geldi. Yüzbaşı Ali Rıza Bey, Mustafa Kemal Paşa’nın yatsı namazından sonra ikametgâhında beni beklediğini, kendisinin de bana refakat edeceğini bildirdi.

Ali Rıza Bey’le buluşarak Mustafa Kemal’in huzuruna çıktık. Oturmamı ve rahat olmamı söyledi. Sonra söz mûsikiden açıldı. Mûsikiyi kimlerden ve hangi eserleri meşkettiğimi sordu. Sonra bana, ‘Birkaç eser oku da dinleyelim’ dedi. ‘Efendim, daha çok klâsik formda eserler geçtim’ dedim… Sonra Tab’î Mustafa Efendi’nin bayatî nakış ağır semâisini okudum:

‘Çıkmaz derûn-ı dilden efendim muhabbetin,

Kurbanın olduğum, bize yok mu mürüvvetin.’

Mustafa Kemal de hafif bir sesle hatasız, usul vurarak bana eşlik etti. Kendisi, Leyla Hanım’ın (Saz), hüzzam makamında; ‘Harab-ı intizar oldum aman gel aman gel / Yeter üzme efendim her zaman gel heman gel’ şarkısını usul vurarak okumaya başladı. Onun mûsiki bilgisi, zevki ve eserlere hakimiyi bende büyük hayranlık uyandırdı. Bende derin izler bırakan bu hatırayı hiç unutamam. Onun Osmanlı kültürü içinde yetişmiş, yoğrulmuş bu şahsiyetine daima hayranlık duymuşumdur.”

 İşte böyle… O Türk Milleti’nin içinden çıkan imanlı, inançlı bir kahramandı. O’nun dehası, öngörüsü, cesareti, kahramanlığı ve imanı olmasaydı Türkiye bugün bu noktada olmaz, milletimiz Irak, Suriye, Afganistan ve benzerlerinin durumundan beter olurdu. Çünkü topraklarımız baştanbaşa işgal edilmiş, her karış toprağına düşman ayağı değmişti. Atatürk’ün vatanımız, milletimiz ve dini değerlerimiz için ne anlam ifade ettiğini ancak “Düşünüp ibret almasını bilenler” idrak edebilirler. Bunu hâlâ anlamamış olanların “Düşünüp ibret almaları” için yalnızca şu yaşanmışlık bile yeter. Tabii akıl sahibi iseler:

10 Kasım gecesi bu yazıyı tamamlayıp tekrar gözden geçirmek üzere televizyon başına geçtiğimde TRT Avaz’da “Atatürk’ü Gördüm” isimli bir program yayınlanıyordu. O günleri yaşayan ve çoğu 1900’lü yılların ilk çeyreğinde doğanların hatıralarına dayalı olarak Abdülhamit Avşar tarafından hazırlanan eski bir programdı. Anlatılanların hepsi ibretlikti de Manisa Alaşehir’li bir amcanın söyledikleri beni çok etkiledi, ağladım. Bilmem sizler de ağlar mısınız?

“10 Kasım 1938 günü sokağa geldiğimde, Atatürk’ün öldüğünü duyan bir kadın koşarak komşusuna geldi ve ağlayarak, ‘Atatürk ölmüş, Atatürk ölmüş, gâvurlar yine gelirse biz ne yaparız, nereye gideriz?”

 İşte bu yazının özeti de ana fikri de bu.  Yunan zulmünü gören ve yapılan çirkinliklere, tecavüzlere şahit olan o kadınların endişeli seslenişleri içinde geçen o soru cümleciği, aklı olanlar için her şeyi fazlasıyla anlatıyor: “Atatürk ölmüş, gâvur yine gelirse biz ne yaparız, nereye gideriz?”

Demek ki vatan elden gidince, hürriyet olmayınca namus da korunamıyor, ezan da okunmuyor, din de yaşanmıyor. Bu topraklar üzerinde yaşayan herkesin Atatürk’e minnet borcu vardır ve O’na iftira atıp milletten koparmaya çalışanların öncelikle kendi dindarlıklarını sorgulamaları gerekir.  

Ortada duran bütün hakikatlere rağmen Atatürk için ileri geri konuşanlara son hitap şudur: “Öyle ise siz hiç düşünüp öğüt/ibret almaz mısınız?” (Mü’minun Suresi, ayet 85)