Tarih değişiyor ancak Tarihsel benzerlikler değişmiyor:

• Bugünkü 2020 Türk Dünyası bazı bakımlardan 1920’deki Türk Dünyasını çağrıştırıyor! Bugün Türk Dünyası çok, ancak çok “AĞIR” (KRİTİK, CİDDİ) bir durumda!

• 1920’de bir yanda bağımsız Türk devletleri vardı, bir yanda ise düşman ordularınca basılmış Türk yurtları vardı: Bağımsız Türk ülkeleri olarak Azerbaycan Cumhuriyeti, Buhara Cumhuriyeti, Harezm Cumhriyetleri vardı! Anadolu’da Kurtuluş Savaşı sürüyor, Osmanlı Padişahlığı İstanbul’da İngiliz işgali altında kalmış, ancak Anadolu’da bağımsız Ankara Türkiye Hükümeti vardı ve Türk ordusu İngiliz, Yunan, Fransız, İtalyan ordularına karşı savaş veriyordu Anadolu’da, 1923’te Türkiye bağımsızlığına kavuşacak, ancak Azerbaycan, Buhara ve Harezm Cumhuriyetleri Sovyetlerin eline geçecekti. 1933 ve 1944’te Doğu Türkistan’da iki ayrı bağımsız Cumhuriyet kurulacak, ancak onlar 1949’da Komünist Çin tarafından sona erdirilecekti. 

• Aradan bir yüzyıl (100 yıl) geçti, şimdi 1991 sonunda Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla 6 bağımsız devlet, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye de eklenince 8 bağımsız Türk devleti şu sırada sürüyor! Ancak, bu kez Çin’deki Doğu Türkistan’da görülmemiş büyük bir çapta soykırım sürüyor, 3 milyondan çok aydın, okur-yazar toplama kamplarında beyin yıkama ve türlü işkenceler altındalar. Bu karasalgın sırasında korkunç baskılar artı, çok sayıda Uygurun öldürüldüğü bildiriliyor, hastalık ve başka nedenlerden. Açıkçası Doğu Türkistan Türklüğü gözümüz önünde her geçen gün artık bitiriliyor, orada kim kalacak sorusunu bile soramıyoruz! 

• Rusya Federasyonundaki 12 Türk özerk cumhuriyeti ve bölgesinde yaşayan çeşitli Türklerin anadili dersleri okullardan ya bütünüyle kaldırılmış, ya da saatleri haftada birkaç saate indirilmiş ve buna karşılık Rusça dili saatleri artırılmış, anadildeki kitap gazete-dergi, radyo-TV yayınları azaltılmış, Rusça yayım-yayınlar artırılmış durumda. Başta büyük sayıdaki Tatarlar olmak üzere, başka Türk boyları korkunç bir eritme politikası altındalar. Kırım 2014’te bağımsız Ukrayna’dan koparılarak Rusya Federasyonu’na katıldı, Kırım Tatarlarının önderi Mustafa Cemil Kırımoğlu Batı Ukrayna’da yaşıyor, ana yurdu Kırım’a giremiyor.

• Siz sözüme ister inanın ister inanmayın, Türk Dünyasının bu 2020’deki durumu, 1920’deki Türk Dünyasıyla aynı durumda, belki de ondan da ağır bir durumda! Biz ise, içi boş “sloganlar” atmaktan, ucuz kahramanlık türküleri söylemekten öte bir şey yapamıyoruz, elimiz kolumuz bağlı, olanları sessizce izliyoruz yalnızca.

Timur KOCAOĞLU; Prof.Dr., Michigan State University, James Madıson College