Hazırlayan: Mehmet MEMİŞ, (E) Öğretmen
Yazar: Sâmiha Ayverdi
ISBN: 978-975-7663-47-8
Sayfa Sayısı: 478
Boyut: 13.50cm x 19.50cm
Yayım Tarihi: 1964
Baskı: 22
İbrahim Efendi Konağı Samiha Ayverdi‘nin 1964’te İstanbul Fetih Cemiyeti İstanbul Enstitüsü Neşriyatı tarafından yayımlanan romanıdır. Kitap meclis-i maliye reisi İbrahim Efendi’nin konağında geçen olaylar ve devletin yıkılışını anlatmaktadır. Kitap Milli Eğitim Bakanlığının 100 Temel Eser listesinde yer almaktadır.
Samiha Ayverdi: “Biz, İmparatorluk Türkiyesi’nin hemen de son evlâtları; içinde haşır neşir olduğumuz askerî, siyasî, içtimâî ve iktisâdî bir târih meydanında köşe kapmaca oynamış kimseler olarak, görüp duyduklarımızı, tadıp kokladıklarımızı, kudretimiz ölçüsünde, gelecek nesillere intikal ettirmek mecbûriyet ve mes’ûliyetinin altında bulunuyoruz. İşte bu kitabın meydana gelmesi de o vazîfe hissinin bir netîce ve zarûretinden ibârettir.” Bu kitap ne bir hikayedir ne masal ne de roman… zamanı, mekanı, vak’aları, şahısları, isimleri hatta vak’aların seyri, sırası ve detaylarının yüzde doksanı ile otantik ve yaşanmış bir devrin, gerçek ve yaşanmış bir hayat tablosudur. “İbrahim Efendi Konağı, hem bir ailenin hem de bir devletin çöküşünü anlatan bir romandır. Eser görkemli bir konakla birlikte muhteşem bir devletin yıkılışını dramatize etmektedir. İbrahim Efendi Konağı, Semiha Ayverdi’nin en önemli eseri olarak kabul edilmektedir.”
Romanda adı geçen Server Bey, Ekrem ve Samiha Ayverdi’nin dayıları, Meliha Hanım ise anneleridir. Zaman zaman, mesela I. Dünya Harbi yıllarında küçük bir çocuk, daha sonraki yıllarda Şevkiye Hanım’a yardım götüren genç kız ise Samiha Ayverdi’nin bizzat kendisidir. Romanın başkahramanı Osmanlı devlet ricalinden İbrahim Ata Efendinin Mezarı Eyüp semtinde, Saçlı Abdülkadir Efendi Cami haziresindedir.[1] İbrahim Efendinin yanı sıra annesi, babası halası ile büyük kızı Şevkiye Hanım’dan olan torunu Ratibe Hanım’ın mezarı da buradadır.[2] İbrahim Efendi Konağı Vefa semtinde, Süleymaniye civarında olup İstanbul Üniversitesi tarafından 2015 yılında yeniden aslına uygun olarak inşa edilerek faaliyete geçirilmiştir.[3]
