Yazar: Benson Bobrick
Hazırlayan:Neşenur Domaniç
Yayınevi: Doğan Kitap
ISBN: 978-605-09-3647-6
Sayfa Sayısı: 254
Yayım Tarihi: 2016
Baskı: 1

Hazırlayan: Mehmet MEMİŞ, (E) öğretmen

Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Avrupa zayıf düşerken Doğu’da siyasi ve kültürel bir altın çağ yaşanıyordu. 786’da tahta çıkan Halife Harun Reşid’in sarayının görkemi, ordularının gücü ve adil karakteri dillere destandı.

Abbasiler imparatorluk topraklarını genişletirken önemli bir ticari ve askeri güce dönüştü. Harun Reşid, Kutsal Roma İmparatoru Charlemagne ile Bizans’a karşı ittifak yaptı. İki “imparator” birbirlerine değerli armağanlar verdi, Harun Reşid’in gönderdiği beyaz file Charlemagne büyük ilgi gösterdi.

Halifenin sarayında himaye ettiği alimler, şairler ve müzisyenlerle Bağdat zengin bir kültür merkezine dönüştü ve İslam dünyası benzersiz bir gelişim gösterdi. İspanya’daki ve Sicilya’daki Arap emirliklerinin de bu altın çağa büyük katkısı oldu.

Benson Bobrick Halifenin İhtişamı’nda Abbasi devletinin görkemli tarihini ve dünya uygarlığına yaptığı katkıyı renkli hikayeler eşliğinde anlatıyor.(Kitap Tanıtım Yazısı)

******

Colombiaya Üniversitesinden doktoralı tarihçi Benson Bobrick  yazdığı Halife’nin  İhtişamı kitabında özel olarak büyük İslam halifesi Harun Reşid’i anlatır. Sonunda verilen geniş bir kaynakçaya dayanarak yazılan kitapta İslam’ın Altın Çağı denilen zaman dilimindeki siyasi olayları, İslam devletinin Bizans ve Batı ile ilişkilerini, İran ve Horasanla iç iç eliğini  gözler önüne serer. Bunun yanı sıra devlet yapısını, sosyal ve kültürel hayatı bize aktarır.

Olaylar ve anlatılanlar  Büyük Halife’nin etrafında dolanır; nerde ise onun biyografisi verilir. Burada Harun Reşid’in büyük bir devlet adamı olmasının yanında Kuran’ı ve hadisleri ezbere bilen nerede ise her sene Hacca giden dini bütün bir müslüman, belâgat sanatında üstün bir şair, avda ve sporda maharetli kuvvetli bir savaşçı olduğunu görürüz, Anlatılanlar düz tarih ve olayların sıralanması şeklinde değil  içine küçük hikaye ve anekdotların serpildiği alıntı ve şiirlerin olduğu bölümler halindedir. Kitap iki kısım ve on yedi bölümdür. Kitabın başında İslam’ın Altın Çağı’nın kronolojisi ve haritası ile Abbasiler tarafından kurulan Bağdat şehrinin yuvarlak planlı krokisi vardır.

TUS’UN KIRMIZI TOPRAĞI

Harun uzun süredir içine Tus’ta öleceğinin doğduğunu söylüyordu. Ancak bundan tam olarak emin değildi. Birkaç ay önce hâlâ Rakka’da olduğu sırada doktoru bin Bahtişu bir gün gelip onun korkudan felç olmuş durumda buldu. Korkunç bir rüya gördüğünü, yatağının altında bir kol ve el çıktığını ve bir avuç kırmızı toprak tuttuğunu söyledi. Kolu ve eli tanımış ama kimin olduğunu hatırlayamamıştı .Sonra “Bu gömüleceğin memleketin toprağı” diyen bir ses duymuştu. Bin Bahtişu onu bunun bir kabus olduğuna inandırarak tedavisini yaptı. Fakat şimdi Tus’ta bir evde yatarken aniden ayağa kalkıp ”Rüyam” diye bağırdı ve Mansur’a bahçeden biraz toprak getirmesini söyledi. Mansur avucunda kırmızı toprakla döndü. Harun doktoruna baktı ve “Allah’ın inayetiyle, bu rüyamda gördüğüm kol ve bu o eldeki toprağın aynısı” dedi.

Harun 23 Mart 809 ‘da Tus’ ta öldü. Mansur’un kırmızı toprak getirdiği bahçeye gömüldü.