Akademisyen, Türkolog, Türk Dili ve Edebiyatı Profesörü, Araştırmacı Yazar (D. 30 Ocak 1939, Uşak – Ö.11 Haziran 2022, Ankara). Babasının memurluk görevleri nedeniyle ilköğrenimini değişik okullarda gördü. Ahmet Midhat Efendi İlkokulu (1951), Uşak Lisesi (1959), Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1963) mezunu. Bir süre Uşak merkezine bağlı köylerde vekil öğretmenlik yaptı, ilmî uzman olarak Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü’nde çalıştı (1963-70, 1972-73).
Daha sonra DTCF’ye asistan olarak girdi (1974). 1976’da ABD’nin Texas Tech University’ye misafir olarak gitti. Bir yıl sonra fakültesine döndü. 1980’de doçent oldu. 1980’de Fırat Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesine geçti. Burada Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığı, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü (1985-89) yaptı. Profesör olduğu 1989 yılında Erciyes Üniversitesine geçti. Burada Rektör Yardımcılığı, Rektör Vekilliği (1990-92), Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığı görevlerini yürüttü.
Prof. Dr. Tuncer Gülensoy, makalelerini üniversite dergileri dışında Devlet, İmage, Kültür ve Sanat, Millî Folklor, Millî Eğitim ve Kültür, Tarla, Töre, Türk Dili, Yeni Düşünce, Yeni Forum, Türk Kültürü dergilerinde yayımladı. TDV İslâm Ansiklopedisi ve KB İslâm Ansiklopedisi’ne maddeler hazırladı.
Bestelenen şiirleri de vardır. Türk Dil Kurumu, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Türkiye Yazarlar Birliği ve İLESAM üyesiydi.
Vefatı:
Prof. Dr. Tuncer Gülensoy, 11 Haziran 2022 Cumartesi günü Ankara’da vefat etti. Cenazesi Ankara Karşıyaka Mezarlığında ikindi vakti kılınan namazın ardından toprağa verildi.
Ödülleri:
1986 Folklor Araştırma Kurumu İhsan Hınçel Türk Folkloruna Hizmet Ödülü, Türkiye Yazarlar Birliğinin Türk Diline Hizmet Ödülü, 2000 yılı Uluslararası Ruhaniyet Derneği Şeref Ödülü gibi çok sayıda ödül almıştır.
Dr. Tuncer Gülensoy, Moğolistan Bilimler Akademisi’nin de Türkiye’den seçilmiş ilk bilim adamı üyesidir.
Tuncer Gülensoy’da Gitti!
A. Yağmur TUNALI
Türkoloji’nin büyüklerindendi.
Milliyetçiliği ve Türklüğe bağlılığı muhteşemdi.
Türklük sevdasına, tanıyanlar hayatıyla, tanımayanlar eserleriyle ve yapıp ettikleriyle şahittir.
Kendi neslinin büyükleri gibi çeşitli ağızlar üzerine çalışmaları öne çıkar.
Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde alan araştırmaları değerlidir.
Doğduğu İç Ege’nin, özellikle Kütahya ve çevresinin ağız özelliklerini
iyi bilirdi.
Sanırım doktora tezi de Kütahya ve Yöresi Ağızları’dır.
Doğu Anadolu ağızları üzerinde çok çalıştı.
Bazı kitapları, adlarıyla bile çok tartışıldı.
Doğu Anadolu Osmanlıcası, Kırmançi ve Zaza Türkçeleri Üzerine Bir Araştırma, Türk ve Kürt Deyim ve Atasözleri bunlardandır.
Öğrencisi Prof. Ahmet Buran’la, Elazığ’da hocalığı sırasında, onun asistanlığı döneminden başlayan bir kaç ortak çalışması önemlidir.
Rumeli Ağızlarının Ses Bilgisi önemlidir.
Ders notları , hazırladığı bibliyografyaları ive derlemeleri önemlidir.
Türkçe El Kitabı, Eski Yazı ve Osmanlıca Dersleri,
Anadolu Türk Yer Adları Kılavuzu ve Manas Destanı,
Türkiye Türkçesi Ağızları önemli eserlerindendir.
Belki şaheseri sayılacak eseri 1994’te yayınlanan Türkçe’nin Etimolojik Sözlüğü’dür.
Bu alanda yapılmış bütün çalışmalar gibi eksiktir fakat önemli ve değerlidir.
Eserlerinin değerini erbabı değerlendirecektir.
Ankara’da, Elazığ ve Kayseri’de üniversitelerde rektör vekilliğine kadar çeşitli görevlerde bulunmuştur.
Şikayetçi olana ben pek rastlamadım.
Elbette beğenmeyenler vardı.
Bu konuda da beraber oldukları ve öğrencileri konuşacaktır.
Ancak bir husus hepimiz için açıktır.
Tuncer Gülensoy’un öğrencisi olan, yakınında bulunan, arkadaşlık-dostluk ettiği insan sayısı rekor sevilerdedir.
Cana yakın, gerçekten gülen soydan gelmiş bir insandı.
Saflığını kaybetmemiş tarafları onu sevdirmeye yeterdi.
Her karşılaştığı insana hemen yakınlık gösterir, takılır, güler, güldürürdü.
Devamlı tebessüm halinde bir yüzü vardı.
Gözleri hep gülerdi.
Gülmekten kısılmış yeşil gözlerinin rengi de gülümserdi.
Biz DTCF’lilerde yeri ayrıydı.
Düne kadar da bu seçkin yer değişmedi.
Duygu yoğun yaşayan bir insandı.
Buna rağmen ağır imtihanları da verebilen bir ruh sağlamlığı gösterdi.
Aslanlar gibi oğlunu genç yaşında toprağa verdiği zaman da, yaşadığı hayatın iniş çıkışları içinde de acısını vakur yaşadı.
DTFC’de öğrencilik hayatımızın Tuncer Abisi’ydi.
Biz öğrenciyken genç bir hocaydı, asistandı.
Anarşi zamanının öğrenci kantinine giren nadir hocalardandı.
Kavga Günleri’nde yazdım, kantinden öğrenci toplar ve ders yapmak isterdi.
Bana defalarca, koyu sohbetimizi keserek,” Çocukları bırakın da ders yapalım biraz!” dediğini yazdım.
Güzel insandı.
Yeri zor doldurulacak bir insan ilişkileri sıcaklığıyla hatırlanacaktır.
Aziz Ağabeyimize, hocalar hocası Tuncer Gülensoy’a binlerle rahmet!
