Yazar: Yahya Kemal Beyatlı
Yayına Hazırlayanlar: Yahya Kemal Enstitüsü
Yayınevi: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları
ISBN: 9789757618478
Sayfa Sayısı: 162
Yayım Tarihi: 2000
Hazırlayan: Mehmet MEMİŞ, (E) Öğretmen
19. yüzyıl ile 20.yüzyılın ilk çeyreğindeki aydınlar ve devlet adamları; bir imparatorluğun yıkılması ve onun yerine millî bir devletin kurulmasında, bir kültür ve medeniyet dairesinden başka bir kültür ve medeniyet dairesine geçişte şu veya bu şekilde pay sahibidirler. Bunun için de onları bütün yönleriyle tanımak bir zarurettir. Yahya Kemal, bunu yaşamış aydınlardandır. Bu kitapta toplanan yazılarında o, döneminin siyâsî ve edebî şahsiyetlerinin az bilinen hususî taraflarına kısmî bir ayna tutmaktadır. Yahya Kemal’in hâtıra çeşnisindeki bu yazılarıyla dönemin siyâsî ve edebî bazı şahsiyetlerini daha yakından tanıma imkânına kavuşuyoruz.(Tanıtım yazısı)
*****
Yahya Kemal’in yakından tanıdığı, son asır Türk edebiyatı ve sosyal ve politik hayatımızda öneli yerleri olmuş 20 şahsiyet hakkında kaleme aldığı bir eser. Kitapta, Yahya Kemal bu kişiler ile ilgili ve hatıra, görüş, duygu ve düşüncelerini kendine has edebi bir dille anlatıyor. Bu kişiler arasında edebiyatçılardan Abdülhak Hâmid, Tevfik Fikret, Süleyman Nazif, Halide Edip, Yakup Kadri, düşünce adamları ve politikacılardan Ziya Gökalp, Enver Paşa Ziya Paşa, Dr. Nazım, Yusuf Akçura var. Bunların yanında arkadaşlarından ve tanıdıklarından Kıbrıslızâde Tevfik, Şekip Bey, Cavid Bey gibi isimler var. Kitapta şahit olduğu yakın tarihimizin bir çok hadisesine yer veriyor: Meclis-i Mebûsan’ın dağıtılması, Malta sürgünleri, Bâbıâli Baskını, burada arkadaşı Kıbrıslızâde Tevfik Bey’in vurulması, Ali Kemal hadisesi gibi.
Yahya Kemal, şair ve yazarları anlatırken onlarla ilgili anıları, doğu batı kültürünü vakıf olarak engin bilgi süzgecinden geçirdiği edebî tenkitlerini yapıyor. Bu tenkit yazıları bizde az bulunan örneklerden ve bu türün ilklerindendir.
Siyasi portreleri anlatırken tarihimizin en buhranlı zamanları olan Balkan yenilgisi, Birinci Cihan Harbi , mütareke ,İstanbul’un işgal ve kurtuluş savaşı yıllarını insanların bakışı ile bize gösteriyor. Bu arada Yahya Kemal’ in milliyetçilik anlayışını ve fikri yapısını anlıyoruz. O daha çok kültür milliyetçisidir, İttihat Terakki Partisinden bir çok arkadaşı olduğu halde onların Turancı Türkçülük anlayışına mesafelidir. O kurtuluş savaşında milli orduyu ve Mustafa Kemal’i var gücüyle desteklemiştir. O yıllardaki düşünce akımları, partiler ve bunların arasındaki fikir mücadeleleri bazı aydınların savruluşu manidar şekilde anlatılıyor. Bunları okuyunca olan İslamcılık, Türkçülük, milliyetçilik, batıcılık gibi düşünce akımlarının o günlerden günümüze geldiğini görüyoruz.
