İçinizde bitip tükenmeyen sorularınızı yutkunup dururken akıl nasıl teslim olacak?

Aklı sırf heveslerimize tatbik çâreleri arayan âdî ve sırf bir “kurnazlık imkânı” sananlarla müzâkere anlamsız.

Teslimiyet sözü bu noktada çok ilgi çekici değil. Anlama olmadan, içten iknâ gerçekleşmeden, teslimiyet?

Hattâ bilâkis, teslimiyete “barışarak tevhid ediş” değeri vereceksek, asıl teslimiyeti tefekkür ve anlama işleminden sonra aramalı…

*

Bir de edep ve terbiye problemimiz var.

Gene akıl aleyhtarlarına göre “teslimiyete ulaşma”nın çâresi “edebe, terbiyeye sığınmak”tır. Akla dost olamayanlar, bu kavramlarla insanları kıskıvrak bağlamayı, stabilize etmeyi hedefliyorlar.

Terbiyenin dozu şiddetlendikçe de aklın istiklâli zayıflıyor, uyanamama ihtimali artıyor elbette.

Akıl, sözüm ona terbiye(yi belirleyen ezberi kuran akıl) tarafından derdest ediliyor! Adamın özgürlük vermediği akıl kendi aklı değil yani!

Terbiye ve edebin gerçeği de bu değil tabiî.

Anlama gerçekleşmeden sağlanan “disiplin” ne edep ne de terbiyedir.

Akla sınır koymaya kalkışan dogmacı akla tekrar ve çok dikkatle bakılmalı.

O dogma sıfatlı kutsanmışlığı hangi eski akıllı kurmuş acaba?

Efendim aklı serbest bırakırsak küfre batarmış!

Bunun tek adı cinnet olabilir…

O sebeple dâimâ “itidal” diyoruz. İtidal diyoruz da, itidal; ancak diriliğini koruyabilen, odaklanma ve fikrin takibine güç yetiren bir akılla tesis edilip devamı sağlanırsa vardır… Başka yoldan ne itidal, ne adâlet, ne gerçeklikle uyum mümkün…

Aşırıya kaçıldığı vakit insan duru suyla bile zehirlenir.