Prof.Dr. İhsan FAZLIOĞLU

Dünya, Roma’nın düşüşünden ve Barbarların istilalarından bu yana, barbarlığın ve cehaletin kol gezdiği binlerce yıllık bir uykuya daldı. Ancak 1453’den beri medeniyet yeniden dirilmeye başladı; çünkü Türkler medeniyet yolunda hem kendileri büyük ilerlemeler gerçekleştirdiler hem de gerçekleşmesine neden oldular. Batı Avrupa’da bu tarihten itibaren coğrafi keşifler yapıldı, değişik icatlar gerçekleştirildi ve bilgi hayatı büyük atılımlar içerisine girdi. Ve bu süreç hala devam ediyor. Ama…

Bu düşünceleri, çağının genel kabullerine uyarak dile getiren ünlü bilgin Kepler bir yandan ortaya çıkan durumu olumluyor, öte yandan Türklerin merkezinde yer aldığı ve belirleyici konumda olduğu bir dünyada yaşamaktan şikayet ediyor. Nitekim “Ama…” diye başlayan cümlenin devamı ise şöyle: “Türklerin geleceği ne olacak?”. Başka bir deyişle gelecekteki dünyada Türkler’in yeri, konumu ve etkisi ne olacak?

Modern felsefe-bilim tarihinin, özellikle modern astronomi tarihinin önemli adların birisi olan Kepler’in bu soruya nasıl cevap vermeye çalıştığını, ne tür araçları ve yöntemleri kullandığını incelemek oldukça ilginç. Çünkü ünlü bilgin, pozitif bilim tarihi kitaplarının hikaye ettiği kadar ‘pozitif’ değil. Büyük oranda animistik ve mekanik-olmayan bir dünya resmine sahip bilgin bu soruya astrolojiden hareket ederek bir cevap bulmaya çalışır da ondan.

Annesi büyü sanatlarını icra etmekle suçlanan bir ‘cadı’ olan ve astronomi bilimini “ilahi vahiy” olarak gören Kepler, bir çok kitapta astrolojiyi olumsuzlayan bir kişi olarak takdim edilir. Ancak Kepler’in eleştirdiği ve eski-astroloji dediği büyük oranda İslam medeniyetinden tevarüs edilen astrolojidir. Ona göre, eski-astrolojinin en büyük yanlışı dini ve siyasi olayları yıldız-astrolojisiyle tespit etmeye çalışmaktı; bu açıdan eski-astroloji yanlıştır. Çünkü dini ve siyasi büyük tarihi değişiklikler, ancak ve ancak kuyrukluyıldızlar ile yeni keşfedilen yıldızlara dayanılarak yapılan yeni-astroloji tarafından öngörülebilir.

Kadim medeniyetlerde astroloji bir askeri bilim olarak kendisi için üretildiği misyon sahibi kişiye Varlık’ın, özellikle ay-üstü kosmos’un projesini desteklediğini gösterir. Bu ilahi destek ve eylemin kosmik karşılığı kişiye büyük bir moral destek ve güç verir. Zemininde bulunan kosmolojik ilkelere bağlı, astronomi ile matematik bilimlerin kombinazyonundan oluşan astroloji geleceğe ilişkin mümkün olayların tespiti konusunda insan zihnini diri tuttuğu gibi, kamuoyuna mistik bir moral aşılar. Bu nedenlerle astroloji tarih boyunca proje sahibi ve kendisine misyon biçen tüm insanların ve toplumların dikkate aldığı bir disiplin olmuştur.

XVI. yüzyılın ikinci ve XVII. yüzyılın ilk yarılarında Batı Avrupa’da dini, siyasi, iktisadi ve ictimai sahalarda meydana çıkan bunalımlar ile Türk hakimiyeti ve baskısı Batı Avrupalı aydın ve bilginleri, sonuçları tarihte gözlemlenebilen değişik arayışlara itti. Örnek olarak Machiavelli’nin Prens adlı yapıtında çizdiği çerçeve Osmanlı Devleti’nin Batı Avrupa’ya yönelik ‘hile’ kavramına dayalı geliştirdiği dış politikanın bir anlatımıdır. Machiavelli bu politikayı Avrupalı yöneticilere genel siyasi yaklaşım olarak takdim eder. İşte Kepler de bu arayışların çerçevesinde mensubu olduğu kamuoyunu diri tutmak ve mistik moral aşalımak için astrolojiden istimdad etmiştir.

Kepler’e göre 1604’de keşfedilen yeni yıldız, sanıldığı gibi tesadüf ya da doğanın zorunluğundan kaynaklanan bir sonuç değil; tersine Tanrı’nın ilahi takdiri ve kaçınılmaz bir planıdır. Bu yıldızın görünmesiyle Dünya’da büyük bir hareketlenme ‘tetiklenmiş’tir. Astrolojideki “tetiklenmenin doğal etkisi” teorisinden hareket eden Kepler şu öngörülerde bulunur: Avrupalı krallar güç için savaşacak; yeni görüş ve bu görüşleri savunan yeni gruplar ortaya çıkacak; ama en önemlisi Türkler düşürülecek, devrilecek ve yıkılacak. Zamanında İslam dinine yönelik Batı Avrupa hakları nezdinde ortaya çıkan teveccühden rahatsız olan Kepler, tespit ettiği şu bilimsel (!) sonucu da kamuoyuna duyurur: “İslam’ı benimsemek için hiç bir ‘doğal’ neden yoktur”. Ancak Kepler’in astrolojik öngörülerinde en önemli nokta, sık sık vurguladığı, eserinin son bölümünde vardığı sonuç ve verdiği tarihtir: Hristiyanlar Türkleri yenecekler; başka bir deyişle Türklere karşı çığır açıcı bir zafer kazanacaklar”. Bu astrolojik öngörüleri Nova’nın zuhuru ile Saturn’un hareketlerinden yola çıkarak pekiştiren Kepler son olarak şunu ekler: “Tüm bu olaylar 60 yıl sonra yani 1664’den sonra gerçekleşecek”. Tarihi bilgilerimize geri döndüğümüzde bu ‘kehanetin’ gerçekleştiği bile söylenebilir: ‘Viyana bozgunu’.

Batı 1071’den bu yana daima Türkler’in geleceğiyle ilgilendi. Türklerin geleceğini yok etmek için siyaset, teknik, iktisat, vb. bir çok araç geliştirdi. Niyetleri Kurtuluş Savaşı’yla kursaklarında kalan Batılılar hala Türkler’in geleceğiyle ilgilenlenmeye devam ediyorlar. Ancak bir farkla: Bu milletin geçmişini dikkate almadan, kısaca “Türkler’in geçmişi ne olacak’ sorusuna cevap vermeden “Türkler’in geleceği ne olacak” sorusuna cevap verilemeyeceğini gördüler. Çünkü bir milletin tarihine ilişkin ‘kavram-çanak’ını nasıl tanımlarsanız o milletin geleceğine istediğiniz gibi yön verebilirsiniz. Bu ilkeden hareket eden içerdekiler ve dışardakiler Türkleri tarihleriyle muhatab kılmamak için tüm bilimsel (!) teknikleri kullanıyorlar; Türklerin hem geçmişe ilişkin ‘tarihlerini’ hem de geleceğe ilişkin ‘niyetlerini’ tırnak içerisine almaya çalışıyorlar. Neden? Çünkü Türkleri hem bir daha içlerinden bir ‘Gazi’ çıkartamayacak şekilde anlam-dünyalarından yani tarihlerinden hem de bir daha “Kurtuluş Savaşı’ yapamayacak şekilde ümitlerinden tecrid etmek şart da ondan. Peki tüm bunlar olurken Türkler ne yapıyor? Zor bir soru. Ancak ne yaparsak yapalım şu ilkeyi dikkate almadan hileyi bozmak zor: Geçmiş, geleceğine ilişkin bir niyeti, gelecek ise geçmişine ilişkin hissi ve fikri bir ünsiyeti bulunan milletler için anlamlıdır.

Kaynak :

Anlayış Dergisi (Sayı 3), Haziran 2003