“Rabbin melaikeye “Ben yeryüzünde bir halife atamaktayım” dediği zaman, melekler şöyle sormuşlardı: “Yeryüzüne fesat çıkarmakta ve kan dökmekte olan birini mi görevlendireceksin; üstelik biz seni övgü ile anarken ve yüceltip dururken?” Allah) cevap verdi: “Şu kesin ki, ben sizin bilmediğiniz şeyleri de bilirim (Bakara 2:30).”

Bu ayet bir meseldir, yani canlandırma. Dramatizasyon da denir. Kur’an’ın %40’ının kıssa ve mesellerden oluştuğu gibi.

MEŞVERET ÖĞRENMEK VE YAPMAK

Burada bir mesaj verilmek isteniyor: İnsanlara Meşvereti öğretmek. Bak Allah bile melekleriyle istişare ediyor…

Aslında mesajdan çıkartılacak hisse Allah ile ilgili değil, kul ile ilgilidir. Ayeti, “Allah istişare ihtiyacındadır” tarzında anlamak yanlış kapı aralamaktır. Doğru kapı; “Kul istişare ihtiyacındadır”.

Ayetteki meselin konusu, hayat ve insandır. Maalesef Müslümanlar bu ikisini yok sayarak hayatın boşluğunu Allah ile doldurmaya kalkışmışlar, sonuçta Allah ile O’nun ilkeleri olan Sünnetullahı savaştırmışlardır.

Bu ayetlerde söylenen şu: “Benim sonsuz güç ve bilgi sahibi olduğuma inanıyorsunuz. Böyle bir Allah’ın istişare ettiğini söyleyen bir de mesel var. Siz ise, güç ve bilgi olarak sınırlısınız. O halde niçin istişare yapmıyorsunuz?”

Hedef; diktatörlük şirkine yol göstermektir.

İSTİŞARE BAL ÖZÜ TOPLAMAKTIR

Her bütün parçalardan oluşur. Arılar iyi şeylerden bal toplarlar. Arıların tozunu almadığı çiçek yenmez.

İstişare kelimesinin kökeni Arapça Mişvera’dan gelir. Mişvera Balcılıkta kullanılan bir terimidir. Arıların polen toplama işine denir. Hem arının çiçek özü toplama işine, hem bunun zamanına, hem de petekteki birikimine verilir.

Arılar doğaya dağılmış güzelliklerden en iyilerini seçip bal harikasını oluştururlar. İstişare de farklı fikirlerden en iyisini toplayarak yeni bir ürün elde etmektir. Kısaca istişare; farklı görüşleri toplayıp çoğunluğun görüşünden daha iyi bir fikir elde etmektir.

İSTİŞAREYİ FETİŞLEŞTİRME!

Buna bakarak istişareyi efsunlu bir put yapmamak gerekir. Mesele bu değil ki.

Dolayısıyla istişare kararında olmalıdır; bal yemek gibi. Şifa olan balı çok yerseniz ölürsünüz. Bal vurgununa uğrarsınız. Yersiz istişare de, istişare vurgununa uğramaktır.

Ayetin günümüze söylediği: “Bakara 30 bir temsildir ve diktatörlüğü yasaklamak için gönderilmiştir”

Bizi her an eğiten ve öğreten Rabbimiz! Seni sınırsızca övüyor ve çok seviyoruz.

Hayırlar diliyorum

Doruk, 18 Eylül 2020

Prof. Dr. Orhan Arslan