Geçen yazımızda diyabette beslenmeye genel bir bakış atmıştık. Diyet parmak izi gibidir, kişiye özeldir. Bireyin beslenme alışkanlıklarına, fiziksel özelliklerine, yaşam tarzına, hastalık durumu gibi daha birçok etmene bağlıdır. Dolayısıyla diyabette beslenme de kişiye has olacaktır ancak genel geçer önerilerde bulunulabilir. Diyabetlinin ilaç kullanma durumu, insülin kullanıp kullanmadığı gibi durumlar diyetinde farklılıklar yaratabilir. Daha detaylı ve kişiye özel beslenme önerileri ve diyet ile ilgili diyetisyeninize danışabilirsiniz. 

Gelelim diyabetteki genel beslenme önerilerine;

Alkol tüketilmemeli!

Alkol tüketimi genel toplum için sağlıksız olduğu gibi tabiki diyabetli bireylerde de önerilmez. Özellikle aç karnına tüketilen alkol tehlikelidir. Düzenli beslenmeyen, öğün atlayan diyabetlilerde alkol, insülin veya oral antidiyabetik ilaçların etkisi ile birlikte hipoglisemiye neden olabilir. Çok nadir olmakla birlikte kontrolü iyi olan diyabetliler az miktarda alkolü yiyecekle birlikte tüketebilir. (1-2 ölçü)

Öğün Sayısı 

Diyabetteki esas bozukluk, yenilen besinin gerektirdiği kadar insülin cevabının olmamasıdır. Bir öğünde aşırı besin alınırsa, bu bozukluk daha belirginleşir ve bu da kan şekerinde dalgalanmalara yol açar, Önerilen besinlerin zamanında ve önerilen miktarlarda yenilmesi çok önemlidir. Tip 2 Diyabetliler, alışkanlıklarına uygun olarak beslenebilirler. Öğün araları fazla olmamak şartıyla ara öğün (4-5 öğün) sayılarını ayarlayabilirler.

Öğün Planı

İnsanın beslenmesi için gerekli olan enerji, protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin yeterli miktarlarda alınması gereklidir. İşte, bu besin öğelerinin hepsini birden içeren tek bir besin yoktur. Besinlerimiz içerdikleri besin öğelerinin türleri ve miktarları yönünden farklıdır. Bazı besinler proteinden, bazıları da herhangi bir vitamin yönünden zengin olabilir. Besin ve Beslenme Konseyi 1958 yılında besinlerin 4grup altında toplanmasının uygun olacağını belirtmiştir.

Bu gruplar;

1.Grup: Süt, yoğurt, peynir vb.

2.Grup: Et, tavuk, balık, organ etleri, yumurta, kurubaklagiller ve fındık, ceviz, badem vb. sert kabuklu yemişler.

3.Grup: Sebze ve meyveler.

4.Grup: Tahıllar, ekmek, makarna, pirinç, bulgur, çorbalar, un ve undan yapılmış yiyecekler.

Son olarak,

5.Grup: Yağlar, şekerler, salça-sos ve baharatlar. Yukarıda bahsi geçen gruptaki besinlerden yapılan yemeklerin lezzeti için kullanılabilirler.

Diyabet hastaları bu besin gruplarının her birini tüketmelidir. Bu konuda besin piramitleri, tabak modelleri gibi hafızada kolay kalıcı yaklaşımlar getirilmiştir. Örneğin,

 Diyabetliler için önerilen tabak modeli.

Diğer Öneriler

• Yağ, şeker ve tuz tüketimini mümkün olduğunca azaltın.
• Patates ve işlenmiş tahıllardan kaçının. (beyaz ekmek, makarna..)
• Tatlı tüketiminizi sınırlayın. Arada sırada kontrollü olarak az miktarda tatlı tüketebilirsiniz. Tatlı yiyeceğiniz zamanlarda öğününüzle beraber tüketirseniz kan şekeriniz de aniden yükselmeyecektir.
• Her gün her besin grubundan tüketmelisiniz. 
• Yemeklerinizi pişirirken sağlıklı pişirme yöntemlerini kullanın. Kızartma, mangal gibi yöntemleri tercih etmeyin.
• Sağlıklı yağlar tercih edin; zeytinyağı, kabuklu yemişler (badem, ceviz, vs.). Hazır, paketlenmiş gıdada bulunan trans yağları tüketmeyin.
• Doyduktan sonra yeme işlemini sonlandırın.
• Televizyon karşısında, telefon ile ilgilenirken yemek yenmemeli ve acele etmeden yavaşça çiğneyerek tüketim sağlanmalıdır.