Mama Hatun Türbesi ve Kervansaray
Yaşı tam olarak bilinmeyen Erzincan, M. Ö. 1050’li yıllarda Hititler ve Urartular’a ev sahipliği yapmış.
Orta Çağ Türk mimarisinin en önemlilerinden birisi olan Mama Hatun Türbesi, yine Erzincan’ın önemli değerlerinden biri.
Mama Hatun Kervansarayı, Hamamı ve Mescidi: Yapım kitabesi bulunmayan kervansarayın 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Onarımlar nedeniyle özgün biçimini yitirmiştir. Yakın bir geçmişte çevre düzenlemesi ile birlikte restorasyonu yapılmıştır. Ana hatlarıyla Osmanlı kent hanları planındadır. Sarımsı renkte, düzgün kesme kireç taşı ile inşa edilmiştir. Çevre duvarı konik çatılı 16 silindirik yarım kuleyle desteklenmiştir. Doğuda sivri kemerli taçkapı vardır. Girişin sağ ve solunda dikdörtgen planlı mekanlar sıralanır. Ortada üstü açık avlu, kuzey ve güneyinde yük hayvanları için uzun ahırlar ve bir dizi hücre bulunmaktadır. Planı ve mimari özellikleriyle 12. yüzyıl sonunda yapıldığı sanılmaktadır. Kervansarayın kuzeydoğu köşesinde yer alan Mama Hatun Hamamı, kitabesi olmamakla birlikte kervansarayla aynı zamanda yapıldığı sanılmaktadır. Orijinal özelliklerini oldukça yitirmiştir. Külliye içerisinde bulunan ve Evliya Çelebi’nin sözünü ettiği mescit, I. Dünya Savaşı’nda yıkılmış, daha sonra yerine bir cami inşa edilmiştir.
T.Erdoğan Şahin’e göre, Evliya Çelebi’nin gördüğü orijinal süslemeli mermer sandukanın yerine, günümüzde geç dönemlere ait sembolik bir sanduka bulunmaktadır. Ortada yükselen kümbet iki katlıdır. Dıştan 8 dışbükey dilimler, köşelerde ince uzun sütuncelerle son bulmaktadır. 8 köşeli kaide üstünde yükselen kümbetin altında çapraz tonozlu mezar odası vardır. Üst kattaki mescide 7 basamakla çıkılmaktadır. Taçkapı mukarnas dolgu, geometrik motifler, çok dilimli rozetler ve dörtlü düğümlerle bezenmiştir. Bordürlü dikdörtgen niş içindeki mazgal pencereler üzüm salkımı, palmet ve rumi süslemelidir.
Yukarıdaki yazı http://www.erzincanilozelidaresi.gov.tr/mamahatun sayfasından alınmıştır.
