Prof.Dr. Orhan ARSLAN
Esmai Hüsna; “Allah’ın güzel isimleri” demektir.
İnsan taptığı varlığı tanımak ister.
Allah’ı gereği gibi bilmeden, tanımadan ve anlamadan ibadet edilemez, bu kesin. Kesin olan bir şey daha var; Esmai Hüsna bilinmeden Allah gereği gibi tanınamaz.
Bir mümin için Allah’ı tanımak olsa da olur değil; olmazsa olmaz bir konudur.
İnsan Allah ile tanışmalıdır. Rabbimiz bizimle tanışmayı öyle arzuluyor ki, Kur’an’da 99 Esması ile binlerce defa kendisini takdim ediyor.
Rabbimiz bekliyor; ne zaman tanışacağız diye.
Buyurunuz Yaratanımızla tanışmaya devam edelim:
MUSTEAN
Günümüz esma listesinde yer almayan, ama Kur’an’da bulunan Rabbimizin bir güzel ismidir.
Mustean; yardım dilenilen, yardımın kaynağı, yardım edici, kullarının “yardım” seslerini duyan demektir.
İane yardım etmek, istiane yardım istemek, meune yardım demektir.
Muavin de aynı kökten gelir: Yardımcı.
MUSTEAN-NASİR FARKI
İane-meune ile Nasr-nusret arasında fark vardır. Nasr, birinin düşmanına karşı verdiği mücadeleyi kazanmasına yardım etmektir. İane ise, doğrudan onun kişisel olarak iç dünyasında desteklemek için yapılan yardımdır.
Fatiha 4’deki “İyya kenağbudu ve iyyake nestain” Yalnız Sana kulluk eder, yalnız Senden yardım dileniriz” bu anlamdadır; iç dünyamıza yardım…
Mustean esması, İslam dünyasında maalesef az bilinmektedir.
SABIR VE NAMAZLA ALLAH’TAN YARDIM DİLEMEK
“İstainu bis Sabrı ves Salah (Bakara 2/45): Sabır ve namazla Allah’tan yardım dileyin.”
Salat dua ve namaz demektir. Bu sadece bir anlamıdır; eğer salatın başında, ikame ve ekımıssalah gibi ifadeler varsa, dua anlamına kılınan namazdır. Yoksa bu ayette olduğu gibi salat, destek ve dik durmaktır.
Sabır da, hiç bir iş yapmadan öyle âcizane beklemek değildir; sabır, direnerek savaşmaktır. Sabır mücadelede direnmektir.
O halde ayetin anlamı; “Savaşarak direnin ve dik durarak Allah’tan yardım isteyin” olacaktır. “İstainu” emir fiilidir: Allah’tan yardım isteyin.
MUSTEAN UYGULAYANDIR.
Mustean, ismi meful nesne kalıbında bir isimdir; diğer isimler önce özne, yani ismi fail, sonra ismi meful oldukları halde, Mustean sadece ismi mefuldür.
İsmi meful, Allah’ın sadece ulaşan değil, ulaşılan bir Allah olduğunu gösterir. Allah kullarına sadece buyuran ve duyuran değildir; kullar da O’na kendi seslerini duyururlar.
MUSTEAN: DESTEK MAKAMI
Allah Mustean ise, kullarını kendisinden istemeye tahrik etmektedir: BEN MUSTEANIM, sen iste kulum…
Çünkü o, en çok istenilen olmayı zatına hasretmiştir.
Bu ismin tecellisi için, kulların O’ndan istemesi, kulluğun edebinden ve müminliğin şanındandır.
Kullar kendisinden istenince kızarlar, Mustean olan Allah kendisinden istenmeyince kızar.
Allah’tan istenecek yardımı kullardan isteyen, ne Allah’ı, ne de kulları tanıyor demektir.
Allah’ın Mustean oluşunu bilmek, bizzat Allah’ın yardımına nail olma demektir. İstediğimizin bize verilmesi, fazladan bir yardım olacaktır.
KUR’AN’DA MUSTEAN İSMİ
Kur’an’da Mustean 2 yerde geçer:
1. Taif dönüşü vahyin 10.yılında: “Kendisinden yardım dilenilecek tek merci Mustean olan Allah’tır (Yusuf 12/18)” sözü, başı fena halde sıkışan Hz. Muhammed’e (Hz. Yakup üzerinden) duyurulmaktadır: “Kadir kıymet bilmez Taif’lilerden değil, Allah’tan yardım iste”
2. Birinci Akabe Biatından sonra: vahyin 11. Yılında: “Bizim Rabbimiz, Rahmân’dır. Sizin anlattıklarınıza karşı yardımı umulandır (Enbiya 21/112).” Gördün mü bak, Rabbin sana nasıl yardım etti…
NAMAZ: KULDAN İSTEK, ALLAH’TAN DESTEK
Rabbimiz, Mustean esmasını Fatiha 4’e koyarak, günde en az 40 defa: “Yalnız sana kulluk eder, yalnız senden yardım dileniriz ”İyyake nağbudu ve İyyake nestain” dedirterek, namazın; “Kuldan istek Allah’tan destek” olduğuna vurgu yapmıştır.
TEVHİD
Fatiha’da yer alan “İyyake nağbudu”: İbadette tevhiddir, “iyyake nestain”: Duada tevhiddir. Başkasından değil, yalnız senden isteriz Allah’ım. Aynen “La ilahe illallah” gibi: “Başka İlah yok, yalnız sen varsın Allah’ım”…
İBADET VE UBUDİYET
İbadet, Allah’ın razı olduğunu yapmak, Ubudiyet Allah’ın yaptığından razı olmaktır.
“Radıyallahu anhum ve radu anhu: Sen Allah’tan razı, Allah senden razı”, “Raziyeten merziyyeh: Önce sen Allah’tan razı, sonra Allah senden razı” kavramları, Kur’an’da aynı anlamda kullanılır.
Yani, Allah’ın senden razı olmasını istiyorsan, önce sen Allah’tan razı olmalısın.
MUSTEAN OLAN ALLAH’IN TECELLİLERİ:
“İyilik ve takvada yardımlaşmak, kötülük ve düşmanlıkta değil (Maide 5/2).”
“Savaşarak direnin (geri adım atmayın), ve dik durarak Allah’tan yardım isteyin.” (İstainu bis Sabrı ves Salah (Bakara 2/45): “İstainu” emir fiilidir: Yardım isteyin.
Bize lütfuyla hep veren Rabbimiz. Bizi istemeye zorlayan tahrik eden Mustean’ımız. Besbelli ki, bize kıyamıyorsun, bizi çok seviyorsun. Biz de Seni sınırsızca övüyor ve çok seviyoruz Allah’ım.
Hayırlar diliyorum.
Doruk, 08 Ağustos 2018