İnsan mıyız? Veya ne derece insanız?

Şöyle bir liste çıkardım. Tabii ilaveler de yapmak mümkün. Çıkarmalar yapmak da…

Anana, babana saygıda kusur etmiyorsan, etmemmişsen,

Aracını trafiği, yayaları veya senden sonra park edecekleri rahatsız etmeyecek şekilde ve kurallara uygun olarak park ediyorsan,

Araç kullanırken trafik kurallarına uyuyorsan,

Araç kullanırken zorunlu olmadıkça korna çalmıyorsan, müzik cihazının sesini etrafındakileri rahatsız edecek kadar açmıyorsan,

Arkandan gelen komşuna apartman kapısını, asansör kapısını açarak onu bekliyorsan,

Asansörlerin azami yolcu ve ağırlık sınırlamalarına uyuyorsan,

Asker uğurlamalarında, düğün konvoylarında halkı rahatsız etmiyor ve özelikle silah kullanmıyorsan,

Başkalarının fikirlerine açıklama hakkına saygı duyuyorsan,

Başkasının kusurları ile alay etmiyorsan,

Benden olsun da isterse çamurdan olsun demiyorsan,

Bilime ve bilgiye önem verebiliyorsan,

Bir markette sağlığa zararlı, son kullanma tarihi geçmiş gıda maddeleri görünce market yetkililerini uyarıyorsan,

Bir şey almak, bir işlem yapmak için belirli kalabalık oluşunca kuyruğa giriyorsan, kuyrukta duran insanların önüne geçmiyorsan,

Boşa yanan ampulü söndürüyor, gündüz sönmeyen sokak lambaları için elektrik şirketini arıyorsan,

Çalışkansan, görevini yapıyorsan, topluma yararlı olmak için çabalıyorsan,

Çıkarın için eğilip bükülmüyorsan,

Çocuklar ağlamasın, kadınlar ezilmesin, insanlar insan gibi yaşasın diye düşünüyorsan,

Dedikodudan, gıybetten kaçınıyorsan,

Devletin malı deniz yemeyen domuz demiyorsan,

Devletin malına, yetimin hakkına el uzatmıyorsan,

Düş kurabiliyorsan, toplum yararına düşlerini hayata geçirmek için çabalıyorsan,

Düşünüyor, ülkenin meselelerini dert ediniyorsan,

Düzenli kitap okuyorsan,

Elindeki çöpü en yakın çöp kutusuna kadar elinde taşıyorsan,

Emanete ihanet etmiyorsan,

Emeğe, emekçiye değer veriyorsan,

Gerektiğinde toplum için sorumluluk alıp, elini taşın altına koyabiliyorsan,

Güçsüzün, zayıfın, mazlumun, yanında durabiliyorsan,

Hak etmediğin paranın, makamın peşinde değilsen,

Haksızlığa, zulme karşı direnebiliyorsan,

Hatalarından ders alıyorsan,

Hediye vermekten hoşlanıyorsan,

Her şartta erdemli kalmak için mücadele ediyorsan.

Hırsıza, hırsızlara, yolsuzluk yapanlara karşıysan, gördüğün tanık olduğun yolsuzlukları ihbar edebilme cesaretini gösteriyorsan,

Hiç kimseye karşı mobbing uygulamıyorsan,

İftira etmekten kaçınıyorsan,

İnsanların yüzüne söylemediğini arkasından söylemiyorsan,

İsraftan kaçınıyorsan,

İş veren, unvan dağıtan, sınav yapan konumundaysan; emaneti ehline vermeye dikkat ediyorsan,

Kaba kuvveti sorunların çözüm aracı olarak görmüyorsan,

Kaçak elektrik, su kullanan komşunu uyarıyorsan, uyarına uymazsa şikâyet edebiliyorsan,

Kalp kırmamaya azami dikkati gösteriyorsan,

Kamu hizmetlerinden bedava yararlanmıyorsan,

Kapının önünde ayakkabılarını bırakmıyorsan,

Karşılaştığın komşuna selam veriyor, başını önüne eğip geçmiyorsan,

Kazandığın parada, başkasının gözyaşı, hakkı olmadığına eminsen, görevini gereği gibi yapıyorsan, yanı kazandığının helal olduğundan eminsen,

Kendini diğer insanlardan üstün görmüyorsan,

Kendini karşısındakinin yerine koyabiliyorsan, moda deyimle empati kurabiliyorsan,

Kindar değilsen, küçük hataları affedebiliyorsan.

Komşularının senden rahatsız olmaması için azami dikkati gösteriyorsan,

Maiyetine, yanında çalışanlara iyi davranıyorsan,

Masa, kasa ve nisanın aklını bulandırmasına izin vermiyorsan…

Misafire değer veriyorsan,

Pencerenden, balkonundan aşağıya masa örtüsü, halı vb. çırpmıyorsan, ev halkının çırpmasına izin vermiyorsan,

Pikniğe gittiğinde ayrılırken çöplerini toplayıp, ateşini söndürüyorsan,

Sana verilen bir sırrı ifşa etmiyorsan,

Senden farklı düşünenleri düşman olarak görmüyorsan,

Sigara içmenin yasak olduğu alanlarda ve özellikle asansörlerde sigara içmiyorsan,

Sigara izmaritini yere atmıyorsan,

Sokak hayvanlarını koruyor ve kolluyorsan, hayvanlara eziyet etmiyorsan,

Sokaklara tükürmüyor, çöp atmıyorsan,

Sosyal medya kullanırken, yalan ve yanlış bilgi yaymamaya, hakaret etmemeye özen gösteriyorsan,

Temizliğe ve hijyene dikkat ediyorsan,

Toplu taşıma araçlarına inecekler inmeden binmeye çalışmıyorsan,

Toplu taşıma araçlarında hamile kadınlara, özürlülere ve yaşlılara yer veriyorsan,

Toplum içerisinde başkalarını rahatsız edecek davranışlarda bulunmuyorsan,

Umumi tuvaletleri temiz kullanıyorsan,

Verdiğin sözde duruyorsan,

Yağcılardan ve yalakalardan hoşlanmıyorsan,

Yalan söylemekten sakınıyorsan,

Yanlış yapınca özür dileyebiliyorsan,

Yaradanı sevmenin aynı zamanda yaradılanı sevmeyi gerektirdiğinin farkındaysan,

Yaya iken de trafik kurallarına uyuyorsan,

Yoksula, yardıma muhtaca yardım ediyorsan,

Zalime tepki veriyorsan, onun yanında olmuyorsan,

Dinin, inancın, etnik kökenin ne olursa olsun İNSANSIN/İNSANIZ…

Daha doğrusu ne kadar çok soruya olumlu cevap veriyorsak, olumlu cevap veremediğimiz davranışlarımızı düzeltmeye çabalıyorsak O KADAR İNSANSIN/İNSANIZ…

İNSAN OLMAYI BECEREBİLMEMİZ UMUDUYLA…

#FazlıKöksal

Son Kitabım: Teftiş Yalnızlığı…

İnternet kitap satış mağazalarında: Akıl fikir, istanbul kitapçısı, amazon,  idefix, bkmkitap, D&R, kitapyurdu