Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Kaçalin: “Bir Japon arkadaşımız Moğolistan’da merkeze 450 kilometre uzaklıkta bir yerde, 2 bin 800 kadar işareti içeren yazıtlar buldu.Bu, Türk tarihi için çok sevindirici bir gelişme.İstenirse metnin çözümünde destek vermeye açığız. Kurum böyle şeyler için var. Atatürk böyle işler için buraya para tahsis etti”.
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, Moğolistan’da Türklere ait, tarihi etkileyebilecek özelliklerde 2 yazılı kitabe bulunduğunu bildirdi. Kaçalin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Tuva Cumhuriyeti’nde, hem TDK’nın kuruluş yıl dönümü nedeniyle hem de Orhun Yazıtlarının çözülmesinin 120. yılı nedeniyle bir toplantı gerçekleştirdiklerini belirtti.
Tuva Cumhuriyeti’ndeki toplantıya, çeşitli ülkelerden bilim insanlarının katıldığını ifade eden Kaçalin, orada Türk dünyası adına sevindirici bir haber aldıklarını dile getirdi. Takaşi Osava adlı bir Japon araştırmacının, Moğolistan’ın Delgerhaan Dağı yakınlarında Türklere ait 2 kitabeyi bulduğunu öğrendiklerini anlatan Kaçalin, kitabelerin Türk tarihi için çok önemli olduğunu vurguladı. Geçmişin izlerinin çoğunlukla mezar taşlarında yer aldığına ve bu veriler sayesinde tarihi bilgilere ulaşılabildiğine dikkati çeken Kaçalin, söz konusu yazıtların özellikle Moğolistan toprakları, Orhon Irmağı boyu ve Tuva Cumhuriyeti’nde bulunduğunu söyledi. Kalıntıların çoğunun tabiat şartlarından dolayı üstlerinin örtüldüğünü ve tesadüflerle ortaya çıktığını belirten Kaçalin, “Bu tesadüflerin mutlu bir halkasını yakında yaşamış olduk. Bir Japon arkadaşımız Moğolistan’da merkeze 450 kilometre uzaklıkta bir yerde, 2 bin 800 kadar işareti içeren yazıtlar buldu. Bu, Türk tarihi için çok sevindirici bir gelişme” diye konuştu. Yazıtları, bulanların inceleyeceğini anlatan Kaçalin, şunları söyledi: “Yeni bilgiler, yeni cümleler, isimler yer adları varsa incelenmesi öncelikle bulanların, emeği geçenlerin hakkıdır. Onlar çalışacaklar. Kaba hatlarıyla çözmek bir şey değil ama orada bir yer adı veya bir özel isim, kişi adı geçiyorsa bunun yılı, doğru okunuşu başka tespitler, sağlıklı tespitler vakit alır.”
“Türkiye’deki üniversitelerde bu iş büyük rağbet görmez”
Yazıtın sadece Türkleri etkilemeyeceğine işaret eden Kaçalin, var olan birçok bilgiyi değiştirebileceğini vurguladı. Türkiye’nin böyle çalışmalarda hiç rol oynamadığını ve arkadan takip ettiğini savunan Kaçalin, Türk üniversitelerinde bu tarz dersler öğretilirken “Bunu niye öğretiyorsunuz, ne gereği var” gibi söylemlerle karşılaştıklarını bildirdi.
Kaçalin, “İşe ilim yönüyle bakılır. Japonlar bunu niye öğreniyor? Orada bunu Japonlar buldu. Bunun bize yansıması hoş mu? Bulunması hoş da niye biz bulamıyoruz? Bu bakımdan Türkiye’deki üniversitelerde bu iş büyük rağbet görmez. Buralara gitmenin zahmetine, fedakarlığına karşılık takdir görmezsiniz. ‘Geziyor’ diye adlandırılabilirsiniz.” İhtiyaç duyulması halinde metnin çözümünde TDK’nın da destek verebileceğini anlatan Kaçalin, “İstenirse metnin çözümünde destek vermeye açığız. Kurum böyle şeyler için var. Atatürk böyle işler için buraya para tahsis etti” ifadesini kullandı. -Türk dili ve tarihiyle ilgili bilgiler artacak 20 satır metin içeren yazıtlarda toplam 2 bin 832 işaret bulunuyor. Kalıplarının alınması ve yayımlanmasının ardından başlatılacak çalışmalarla eski Türk dili ve tarihiyle ilgili bilgilerin de artması ve zenginleşmesi bekleniyor.
2016-02-11
http://atev.az/news.php?id=8610#.Vr175fl4Ygt
