– Ekonominin yıllara yayılan uzun ve yorucu bir türbülansın içinde bulunduğu,

– Küçük bir rantier azınlık hariç, toplumun yüksek faiz, hane halkı borcu, yüksek enflasyon ve bozulan gelir dağılımı altında iyice bunaldığı,

– Orta ve alt sınıfların, sabit ve düşük gelirli milyonların yıllar ötesine atarak erteledikleri ömürlük ihtiyaçları ve bunların hesapları içinde kayboldukları,

– Bunların hepsinin bıktırıcı bir düzeye ve etkiye ulaştığı bir noktada,

tek eksiğimiz bir siyasi krizle tetikleyen daha derin bir ekonomik krizdi…

Mimarlarını alkışlıyorum…

….

– Resmi enflasyonun 44.38 olduğu bir yılın sonunda asgari ücrete Ocak ayında sadece yüzde 30 artış yapıldı,

– Asgari ücretle çalışan milyonlarca insanın gelirlerinde 2024 Temmuz ayında artış yapılmadı, 2025 Temmuz ayında da nefes verecek bir iyileştirmeye dair işaret ve planlamalar ortada yok, aksine enflasyon etkisi ile her ay kayıplar yaşanıyor,

– Çalışan ve emeklilere 2025 başında yapılan ücret artışı yüzde 11.5 oldu, Temmuz-Aralık arası son altı aylık enflasyonun yüzde 16, 2025 Ocak ve Şubat ayları enflasyonun yüzde 7.3 olduğu bir yerde,

– İnsanların, eğer varsa küçük tasarrufları son üç gün içinde önemli ölçüde eridi,

– İnsanların borçları katlanıyor, milyonlar yeni bir krizle zaten içinde bulunduğu borç-gelir girdabının daha derinlerine yuvarlanıyor,

– İlgili bakanların ve kurumların peşpeşe teşviki ile borsa ve hisse senedine girerek halka arz şirketlerinden veya büyük şirketlerden hisse satın almış olan milyonlarca insan zaten zararda olan ana paralarının da yüzde 20-30’unu son 48 saatte kaybetti ve tufan sürüyor,

– Döviz yükseldikçe enflasyon da yükselecek, faiz zaten 3. dünya liginde uzun süredir… Üretim, gelir de bunlardan etkilenecek…

Ekonomik kriz denilen şey de tam olarak budur.

Bu tablonun bir de iş dünyası, esnaf, kamu ve bütçe yüzleri var…

Yukarıda sayılan ve son 5-6 yıldır fedakârlık üzerine fedakârlık yapan bu kesimler yeni ve uzun sürecek bir siyasal ve ekonomik krize nasıl ve ne kadar dayanacaklar?

En büyük soru budur? Haydi buyurun, çözün bu işi…

[i] Prof.Dr., İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi