Richard Bach
Öykü
Epsilon
Yazı: Ali GEZGİNCİ
Richard Bach tarafından kaleme alınan “Martı Jonathan Livingston”, fabl tarzında yazılmış bir öyküdür. Dünya çapında büyük ilgi uyandıran kitap, birçok dile çevrilmiş, yazarını haklı bir üne kavuşturmuştur. Kitabımız, her kesimden okuyucunun rahatlıkla okuyabileceği sade bir üslupla yazılmıştır. Dört bölüm ve son bölümden oluşan kitap, bu kitaba ismini veren martı fotoğrafları ile çeşitlendirilmiş olup okuyucunun göz zevkine de hitap etmektedir.
Kitabın ilk bölümü, başkahraman olan Martı Jonathan Livingston’un kendisini diğer martılardan farklı olarak görmesi ile başlamaktadır. Martılar sürü halinde yaşarlar, hayatlarını sadece yemek aramaya ve uzun yaşamak uğrunda sarf ederler. Fakat Livingston diğer bütün martılardan farklı olarak sahil kenarlarında yemek arayıp alçak uçuş yapmak yerine, yüksek uçuş yapıp değişik stillerde uçmak yeteneğini ortaya çıkarması ile özgürlüğün farkına varır. Bu davranışı ile martı gelenek ve kurallarını çiğneyen Livingston, martıların sahilde yaptığı toplantı sırasında cezalandırılır ve “Sarp Kayalık”lara sürgün edilmek suretiyle yalnız bırakılır. Daha sonra hiç tanımadığı ışıklar saçan iki martı tarafından “cennet” olarak düşündüğü yere götürülür.
İkinci bölümde ise Livingston artık “cennet” olarak düşündüğü yerdedir. Burada bulunan martıların azlığına şaşıran Livingston, bu durumun nedenini sorduğunda, aslında burasının bir cennet olmadığı uçmak zevkine varıp sürüden uzaklaştırılan martıların arasında olduğunu öğrenir. Yaşlı bir martıdan uçuş dersleri alarak en iyi uçan kuş olmaya, hatta ardından buraya yeni gelen martıların öğretmenliğini yapmaya kadar kendisini ilerletir. Kendisini artık daha özgür hissetmektedir. Bütün martıların aslında bu uçmak zevkinden mahrum bırakıldığı ve doğası gereği mükemmel uçmanın, bütün martıların hakkı olduğu düşüncesiyle buradan ayrılmak ister. Çünkü buradan çok uzakta bulunan martılara özgürlüğü, mükemmel martı olmanın felsefesini yaymak için, bir nevi tebliğe çıkacaktır.
Üçüncü bölümde, Livingston’un düşünceleri ile dünyada bulunan martılardan etrafında öğrenci toplanmaya başlamaktadır. Sürüsünün yanına gittiği ilk andan beri dışlanmış, yanına yaklaşanın sürüden uzaklaşacağı martıların başkanı tarafından duyurulmuştur. Fakat buna aldırmamış, mükemmel martı olmak yani kuş doğası gereği uçmanın en iyi şekilde öğrenilmesi felsefesini anlatmaya devam etmiştir. Gün geçtikçe etrafındaki martı sayısı artmış ve Livingston, “Yüce Martı” olarak anılmaya başlanmıştır.
Kitaba daha sonradan eklenen dördüncü bölümde ise, Livingston ardında kendi felsefesine inanan bir martı sürüsü bırakarak özgürlüğe doğru uçmuştur. En yakını olan Fletcher artık sürünün başındadır. Daha sonra Livingston ölünce kutsal bir mertebeye yükselmiş ve adına bir anıt-mezar yapmışlardır. Onu kutsal bir mertebeye yükselttiler. Öğretilerini unutup, sadece mecbur kaldıkları zaman uçmaya başladılar. Fletcher ve Livingston’un en son öğrencileri, bu duruma şaşmakla beraber üzüntü içinde kaldılar. En son Fletcher da öldü. Artık Livingston sadece kutsal bir martı durumuna gelmiş, öğretileri yani mükemmel martı olmak fikri unutulmuştu. Martı Jonathan Livingston, sadece anıt-mezarına ibadet edilen bir martı olarak kaldı.
Richard Bach tarafından kaleme alınan “Martı Jonathan Livingston”, fabl tarzında yazılmış bir öyküdür. Dünya çapında büyük ilgi uyandıran kitap, birçok dile çevrilmiş, yazarını haklı bir üne kavuşturmuştur. Kitabımız, her kesimden okuyucunun rahatlıkla okuyabileceği sade bir üslupla yazılmıştır. Dört bölüm ve son bölümden oluşan kitap, bu kitaba ismini veren martı fotoğrafları ile çeşitlendirilmiş olup okuyucunun göz zevkine de hitap etmektedir.
Kitabın ilk bölümü, başkahraman olan Martı Jonathan Livingston’un kendisini diğer martılardan farklı olarak görmesi ile başlamaktadır. Martılar sürü halinde yaşarlar, hayatlarını sadece yemek aramaya ve uzun yaşamak uğrunda sarf ederler. Fakat Livingston diğer bütün martılardan farklı olarak sahil kenarlarında yemek arayıp alçak uçuş yapmak yerine, yüksek uçuş yapıp değişik stillerde uçmak yeteneğini ortaya çıkarması ile özgürlüğün farkına varır. Bu davranışı ile martı gelenek ve kurallarını çiğneyen Livingston, martıların sahilde yaptığı toplantı sırasında cezalandırılır ve “Sarp Kayalık”lara sürgün edilmek suretiyle yalnız bırakılır. Daha sonra hiç tanımadığı ışıklar saçan iki martı tarafından “cennet” olarak düşündüğü yere götürülür.
İkinci bölümde ise Livingston artık “cennet” olarak düşündüğü yerdedir. Burada bulunan martıların azlığına şaşıran Livingston, bu durumun nedenini sorduğunda, aslında burasının bir cennet olmadığı uçmak zevkine varıp sürüden uzaklaştırılan martıların arasında olduğunu öğrenir. Yaşlı bir martıdan uçuş dersleri alarak en iyi uçan kuş olmaya, hatta ardından buraya yeni gelen martıların öğretmenliğini yapmaya kadar kendisini ilerletir. Kendisini artık daha özgür hissetmektedir. Bütün martıların aslında bu uçmak zevkinden mahrum bırakıldığı ve doğası gereği mükemmel uçmanın, bütün martıların hakkı olduğu düşüncesiyle buradan ayrılmak ister. Çünkü buradan çok uzakta bulunan martılara özgürlüğü, mükemmel martı olmanın felsefesini yaymak için, bir nevi tebliğe çıkacaktır.
Üçüncü bölümde, Livingston’un düşünceleri ile dünyada bulunan martılardan etrafında öğrenci toplanmaya başlamaktadır. Sürüsünün yanına gittiği ilk andan beri dışlanmış, yanına yaklaşanın sürüden uzaklaşacağı martıların başkanı tarafından duyurulmuştur. Fakat buna aldırmamış, mükemmel martı olmak yani kuş doğası gereği uçmanın en iyi şekilde öğrenilmesi felsefesini anlatmaya devam etmiştir. Gün geçtikçe etrafındaki martı sayısı artmış ve Livingston, “Yüce Martı” olarak anılmaya başlanmıştır.
Kitaba daha sonradan eklenen dördüncü bölümde ise, Livingston ardında kendi felsefesine inanan bir martı sürüsü bırakarak özgürlüğe doğru uçmuştur. En yakını olan Fletcher artık sürünün başındadır. Daha sonra Livingston ölünce kutsal bir mertebeye yükselmiş ve adına bir anıt-mezar yapmışlardır. Onu kutsal bir mertebeye yükselttiler. Öğretilerini unutup, sadece mecbur kaldıkları zaman uçmaya başladılar. Fletcher ve Livingston’un en son öğrencileri, bu duruma şaşmakla beraber üzüntü içinde kaldılar. En son Fletcher da öldü. Artık Livingston sadece kutsal bir martı durumuna gelmiş, öğretileri yani mükemmel martı olmak fikri unutulmuştu. Martı Jonathan Livingston, sadece anıt-mezarına ibadet edilen bir martı olarak kaldı.
Fabl tarzında yazılmış bir öykü olarak “Martı Jonathan Livingston”, martılar üzerinden insanların içine düştüğü durumu anlatmaktadır. Yazar artık insanların doğası gereği yapması gerektiklerini, gelenek ve kurallar tarafından, ayıp ve günah sayılmasının günümüzün bir sorunu olarak görmektedir. Aynı zamanda diğer bir sorunun da bu kısıtlamaların karşısında durup, özgürlüğü yakalayan kimselerin ardından gelenlerin sadece onlara saygı duyup, anıt-mezarlarına yapılan ziyaretlerin olduğunu ve öğretilerinin unutulduğunu vurgulamaktadır. Sözün özü bu eser; farklı bir bakış açısı için, içerisinde mesajlar barındıran, okunması ve faydalanılması gereken bir eserdir.
