Cahit GÜNAYDIN

THE MASTER ALGORITHM –How the Quest for Ultimate Learning Machine Will Remake Our World – kitabını yazan Pedro Domingos veri biliminde ki en prestijli ödül olan SIGKDD inovasyon ödülü almıştır. Tubitak yayını NINE ALGORITHMS THAT CHANGED THE FUTURE THE INGENIOUS IDEAS THAT DRIVE TODAY’S COMPUTERS kitabını John MacCormik bilgisayar mühendisi olmayanlara anlamlı benzetmeler kullanarak açıklamaktadır.

The MIT PRESS yayını INTRODUCTION TI MACHINE LEARNING kitabı dünyanın birçok dilinde   yayınlandı ister Çince okuyabilirsiniz ister Türkçe. Yapay Öğrenme kitabı yazan Ethem Alpaydın ön sözde şöyle diyor. “ Bu yöntemlerin belli bir uygulamayla ilgilenen mühendisler için de yararlı yararlı olacağını umuyorum. Ön şartları, temel proğramlama, olasılık, türev, integral, doğrusal cebir bilgisidir. Amaç, tüm öğrenme algoritmalarını , denklemlerden proğrama geçecek kadar açık anlatmaktadır. Bazı algoritmalar için örnek proğramlarda verilmiştir.”

Düşünmenin algoritmasını bu üç kitapdan alıntılar ile vererek bu kitapları okuma isteği doğurmak bu yazının amacı. Bu üç temel kitbı okumadan dijitalleşme geçen bir cümle kuruyorsanız üç kere düşünmenizi öneriyorum.

 THE MASTER ALGORITHM –How the Quest for Ultimate Learning Machine Will Remake Our World- kitabında Pedro Domingos diyor ki “ bu kitabın ilk amacı , size yapay öğrenmenin gizemlerini açıklamaktır.Bir teknoloji verimli biçimde kullanabilmek için sahip olmanız gereken genel bilgi dağarcığı için KAVRAMSAL MODEL inizi geliştirebilirsiniz okuyarak…Yapay öğrenmenin dünyayı nasıl değiştireceği hakkında düşünebilmek için algoritmaları gerçekten bilmeniz gerekiyor….Bu kitabın ikinci amacı MASTER ALGORİTMAYI sizin tasarlamanıza imkan tanımaktır. Bunun için çok yoğun matematik ve ciddi bir kuramsal çalışma gerektiğini düşünebilirsiniz. Tam tersine , öğrenme olgularının kapsayıcı yapısını görebilmek için matematiksel gizemden bir adım geri çekilmek gerekir ve bunu için ormana uzaktan bakan sıradan biri, belirli ağaçları incelemeyi gömülmüş bir uzmandan daha elverişli bir konumda olabilir. Gelecek, kendi eşsiz uzmanlığını algoritmaların en iyi yaptığı şeylerle birleştirmeyi çok derin bir seviyede anlayan kişilerindir.”   

Tubitak yayını NINE ALGORITHMS THAT CHANGED THE FUTURE THE INGENIOUS IDEAS THAT DRIVE TODAY’S COMPUTERS yazarı  John MacCormik   diyor ki

“ Algoritmaları oluşturmak ve onları uygulayabilmek için bilgisayar bilimi araştırmalarının ve algoritmaları bilgisayar proğramlama dönüştürmaye ihtiyaçları vardır ve her bir proğram PYTHON ( Kİ herkes kolayca öğrenebilir, e-learning ile ) gibi programlama dillerini bilmek, bir bilgisayar bilimci için gereklidir ancak sadece bir ön gereksinimden ibarettir.Esas beklenti, algoritmaları icat etme, uyaralama ve anlama doğrultusundadır. Bu kitapda mükemmel algoritmaları gördükten sonra okurun bu ayrımı çok daha iyi kavramış olacağını umuyorum”

The MIT PRESS yayını INTRODUCTION To MACHINE LEARNING yazarı   Prof. Dr. Ethem Alpaydın bir röportajından alıntı ile yazımızı tamamlayalım.” Robot dediğimiz şey sonuç olarak bir makine. Birileri o makineyi bir işi yapsın diye dizayn ediyor. Bir robotun bir bilinç olup bir insan gibi davranması fikri pek sıcak değil ama şey olabilir: Mesela birileri gerçekten asker robotlar yapmak istiyor olabilir. Eminim istiyorlardır ve yapıyorlardır da… İnsan öldürecek robot askerler yapılır ama bir robotun bir birey gibi ortaya çıkıp; insana alternatif bir tür gibi ortaya çıkıp, kendi hakları olan, kıskanan varlıklar olması düşüncesi bana biraz fazla bilimkurgu geliyor. İnsanlar “Terminatör” filmlerini falan hatırlayıp endişeleniyorlar ama oraya kadar gitmeyin. Çok daha yakın zamanda insanların bu tür teknolojilerden kaynaklı olarak işsiz kalması gerçeği ile yüzleşeceğiz, bunlar çok daha ciddi riskler. Özellikle bizim gibi işgücünün büyük bölümünün vasıfsız olduğu bir ülkede bu durum; Almanya, Japonya gibi ülkelere göre çok daha ciddi bir risk. Robotların bir şeyi yapabilmesi demek o ana kadar yapan bütün insanların bir anda vasıfsız işçi konumuna düşmesi demektir. Kendi kendini kullanan arabalar çıktığı anda şoförlük mesleği ortadan kalkacak. Nasıl 200 sene önce arz-u halcilik diye bir meslek vardı; insanlar okuma-yazma bildikleri için para kazanabiliyorlardı, günümüzde öyle bir şey kalmadı. İşte duruma böyle bakmak gerek. Aynı şey yakın zamanda başka meslekler için de olacak. Dolayısıyla eğitimimizi öyle bir şekilde değiştirmemiz lazım ki insanların standart olarak yapılıp yinelenen şeyleri değil de daha yaratıcılığa açık, tasarıma açık, hayal gücüne açık meslekleri öğrenmesi lazım çünkü bu tür şeyler, robotların en azından yakın zamanda yapamayacağı şeyler. Veri bir şekilde bulunabiliyor. Herkesin bir bilgisayarı var. Hazır yazılımlar da var. 

Benim gördüğüm bazı insanlarda çok fazla teorisini bilmeden, hakim olmadan hazır paketler alma eğilimi var.Deneme-yanılma, şunu yaptım çalışmadı, şurasını değiştirdim, böyle yaptım çalıştı gibi yönelimleri var. Bu da çok mantıklı değil. 

Öğrenme kümesini birazcık değiştirince bir anda sonuçlar tamamen farklı olabiliyor. Hazır yazılım paketlerinin parametreleri ile oynamak yerine biraz daha teorisine insinler. Zaten yenilik gelirse de oradan gelecek. 

Teorisini bilenler yeni teoriler geliştirecek ve böylece yeni öğrenme algoritmaları çıkacak ortaya. Dolayısıyla daha önce yapılamayan işler yapılabiliyor olacak. “

İnnovate or evaporate

Algoritmik düşününün

Tuva2040 ile uzgörün.

TASASI OLANIN TASARIMI OLUR.