Covid-19 salgını bir yıldan beri dünyada ve Türkiye’de canlar alıp yuvalar yıkmaya maalesef devam ediyor. Bütün dünyada 110 Milyon kişi bu musibet virüse yakalandı, 2,5 Milyon insan da hayatını kaybetti.
Bir yıldan beri evlerimizde hapis hayatı yaşıyoruz. Bir kısmımız en yakınlarımızı kaybettik. Biyolojik, fizyolojik ve psikolojik pek çok rahatsızlıklar oluştu hemen hepimizde. Dert üstüne dertlere uğradık.
PSİKOLOJİMİZ BOZULDU
Maalesef hastalık ve sıkıntılarımızın çoğunun kaynağı PSİKOLOJİK… Korku, bezginlik, bıkkınlık, stres, dalgınlık ve daha bir sürü şey.
Hastalık psikolojik olunca, maalesef bilim kolayca çare bulamıyor. Akıl ve irademizin de gücü yetmiyor. BU durumda akıl ve bilimin yanına, onlara destek olsun niyetiyle “Allah’ın Güzel İsimlerini” davet edelim dedim. Yani, imanımızdan destek talep ettim.
ÖNCE ALLAH GEREĞİ GİBİ TANINMALI
İnsan inandığı varlık olan Allah’ı tanımak zorunda.
Bir varlık, sahip olduğu nitelikler ve özellikler vasıtasıyla tanınabilir. Allah’ı tanımlayacak nitelikler ise O’nun Esmai Hüsna’sıdır, yani Güzel İsimleridir.
SORU: “Esmai Hüsna günümüz bilimlerinden hangileri ile doğrudan alakalıdır?”
CEVAP: “Esmai Hüsna, Kur’an’daki psikoloji bilimidir”
Esmanın insana yönelik tüm çağrışımları psikoloji ile alakalıdır.
Önce beynimizi kısaca bir tanıyalım:
İNSANIN İKİ FARKLI BEYNE SAHİP: 1.İNSAN BEYNİ, 2. HAYVAN BEYNİ
İnsan beynimiz, kafanın üst tarafında ve beynin tamamını kapsayan, kıvrım kıvrım gözüken, yaklaşık 100 Milyar beyin hücresinden (nöron) oluşan, beyin kabuğuyla (korteks) kaplı kısımdır. Akıl, irade ve bilinç merkezidir.
Hayvan Beynimiz veya Limbik Sistem ise, insan olmadan önceki beşer halimizden bize kalan mirastır. Beynimizin alt tarafında bulunur. Farklı kısımlardan meydana gelir.
DUYGULARIN BİYOPSİKOLOJİSİ
Limbik sistem, duygularımızın merkezidir. Psikolojik sorunlarımızın kaynağı da duygular olduğu için, genelde psikolojik problemlerin imalat merkezi hayvansal beynimizdir.
Birkaç örnek verecek olursak;
Amigdala; korku ve öfke merkezidir.
Talamus; duyusal bilgiyi kortekse aktarma görevi yapar.
Hipotalamus; motivasyon ve cinsel davranışları, vücut ısısını, kavga reaksiyonunu, metabolizma, yeme, içme, iştah ve susuzluk ile birlikte uyku ve uyanıklık üzerine etki yapar.
Hipokampus; bellek oluşumuna yardım eder.
İşte hayvan beynimizin bu parçaları değişik hormonlar salgılarlar. Bu hormonlar insan psikolojisine büyük etki yaparlar, insan ile adeta oynarlar.
Mesela;
Serotonin; mutluluk hormonudur. Eksikliğinde depresif haller, yorgunluk, sıkılganlık gibi psikolojik rahatsızlıklar ve dürtüsel saldırganlık davranışlar görülür.
Dopamin; Keyif ve haz kimyasalı olarak anılır ve bağımlılık hallerini etkiler.
Melatonin ve Pinolin; Epifiz bez (Pineal Bez) hormonlarıdır. Melatonin, vücudun biyoritmini düzenler, uyku veren hormondur. Yokluğunda yorgunluk, cinsel isteksizlik görülür. Pinolin ise, bilinçli farkındalık, uyanıklık ve zindelik veren hormon olarak bilinir.
İşte bunların ve diğerlerinin salgıladığı hormonlarla 7/24 haşır neşiriz. Bu hormonlara göre vücut kimyamız değişiyor, buna bağlı olarak da ruh halimiz değişiyor.
Derin bir hüzne, kaygıya kapılıyoruz, derin bir korkuya kapılıyoruz. Birçok alanda depresyon yaşıyoruz. Bütün bunları halletmek bilgiyle birlikte, iman ile daha kolay oluyor.
Bu sıkıntılardan kurtulmak için elbette öncelikle aklımızı ve bilgimizi kullanacağız. Ancak bilgi; üst beyinin işi, korteksin, frontal lobun işidir. Yani insan beyninin işidir, alt beynin işi değildir.
Hayvan beyninin bize karşı oynadığı oyunlara karşı, bilgiyle birlikte inanç ve iman silahını da etkili biçimde kullanmalıyız.
Şimdi soruyorum: Ne zaman kullanacak insanoğlu imanını?
İmanlarımız sıfır km’de yepyeni duruyor. Bu anlamda bir işe yaramıyor.
İnsanımız yeşil reçetelik olmuş, ama imanının hiç denememiş. Hâlbuki denemeliydi.
Şimdi deneyelim inşallah.
NOT:
Bu mesajlarım inşallah birkaç gün seri olarak devam edecektir. Hepsini okumanızı sizlerden talep ediyorum.
Bundan sonraki bölümlerde, tedavi amacıyla sadece, o hastalık veya sıkıntıyla ilgili gördüğüm Allah’ın isimlerinin kısa anlamlarını yazdım. Bu konuda alanında yazılmış beş ciltlik tek ciddi eser olan, “Kur’an’a Göre Esmai Hüsna” kitabı okunmalı ve isimlerin detayıyla mutlaka tanışılmalıdır.
Prof.Dr. Orhan ARSLAN
