Siyasi partiler demokratik rejimin vazgeçilmez unsurlarıdır. Kuruluşu, gelişimi ve yok oluşları ile siyasi tarihe iz bırakırlar.

Üç bölümde ele aldığım bu konuyu sırasıyla anlatmak istersem:

Kuruluş:

Ülkenin siyasi meydanını boş bulan veya bulunduğu siyasi partiye ters düşen uyanık bir grup siyasi; parti kurmaya karar verirler,

Kurucular Kurulu için; partilerine öncelikle maddi destek verecek kimi isimler davet edilir. Davete icabet etmeyenler de bir şekilde kafakola alınarak liste tamamlanır, 

Listeye sokulan baldız, bacanak vb. hısım, akrabalar da yerini alır. Bazı uyanık aileler; diğer partilerde nasıl olsa varız bu partide de bir adamımız bulunsun niyetiyle kardeşlerden bir veya birkaçını listeye sokar,

Önce etkili olabilecek bir isim ve logo belirlenir. Kes, kopyala, yapıştır tekniği ile klasik bir tüzük hazırlanır ve ilgili mercilere kuruluş müracaatı yapılır,

İlgili merciler; varsa itirazlarını düzeltilmek üzere geri verir yoksa müracaatı resmen onaylar ve parti kurulmuş olur. Görüldüğü gibi parti kurmak turşu kurmaktan kolay. 

Gelelim gelişimine:

İlk faaliyet İl, İlçe ve beldelerde teşkilatlanmak. Onun için de bölgenin hatırı sayılır varlıklı ve okumuş, okumamış fark etmez aileleri ile istişare yapılır,

Teşkilatlanma bitince artık muhalefet Parti sıfatını alır ve ilk seçime hazırlık sürecine girer,

Üyelik kayıtları başlar ve parti içinde faaliyet birimleri oluşturulur. Her ne kadar kadınlara parti içinde fırsat eşitliği verilmese de kadınlardan yararlanma çok önemlidir. Sanki kolluk kuvveti görevi yapacaklarmış gibi Kadın Kolları Timi bile kurulur,

Seçim öncesi aday listeleri hazırlanır ve asıl dananın kuyruğu burada kopar. Yazımın başında belirttiğim gibi; hatırlılar önem derecelerine göre listede yerlerini alır. Parti lideri ve saz arkadaşları listeyi yapar. 

Ne yazık ki; partisi için canla başla çalışıp her türlü fedakarlıktan kaçınmayanlar listeye giremez. Seçimin sonunda parti tek başına veya iktidar ortağı olabilecek bir başarı elde ederse çok güzel. Edemez ise mağlubiyet suçlusu aranır; lider ve saz arkadaşları başarısızlığın tüm vebalini teşkilata yükler. Hal bu ki; kabahatin çoğu kendi yaptıkları adil olmayan listelerdedir.

Gelelim yok oluşlarına:

Bir siyasi parti ister iktidarda olsun ister muhalefette; ömür billah kalamaz. Ya yıpranarak güç kaybeder ya da siyaset tarihinden silinir gider.

Bunlara sebep çok faktör var ama kısa başlıklarla özetleyecek olursam:

*Ülkenin zor ekonomik koşulları,

*Verilen sözlerin yerine getirilmeyişi,

*Yapılan siyasi hatalar,

*Parti içi küskünlerin artması,

*İşsizlik ve geçim darlığının giderilmeyişi,

*Değişmez ve değiştirilemez gözüyle bakılan liderin ileri yaşlılığı ve/veya vefatı.

*Ve son olarak hiç arzu edilmeyen ve halkın onaylamadığı darbeler.