Paylaşım: Sedar Özbosnalıoğlu
Hindistan’ın orta kesiminde bulunan Madhya Pradesh eyaletinin merkezi Bhopal kentinde 1984 yılında bir facia yaşandı. 3 Aralık 1984 günü, ABD kökenli Union Carbide şirketinin Bhopal’de kurduğu böcek ilacı üreten fabrikadan “yanlışlıkla” 40 ton metil isosiyanat (MIC) gazının dışarı salınması sonucunda 20.000 kişi hayatını kaybetti, 150.000’den fazla insan zehirlendi.
1970’li yıllarda Hindistan’ın “yeşil devrimi” için inşa edilen fabrika, böcek ilaçları üretiyordu. Birinci Dünya Savaşından kalma bir gaz, ölümcül olan ve saf koşullarda 0 derecede tutulmaması halinde patlama riski olan MIC (metil isosiyanat) üretiminde kullanılıyordu. Ayrıca MIC, su ile anında tepkime veren bir gazdı. Ayrıştığında ise siyanür gibi zehirli maddeler ortaya çıkıyordu. Soğutmak, reaksiyonları yavaşlatsa bile gerekli olmadığı zamanlarda kimya mühendislerinin bile muhafaza etmemesi gereken bir kimyasal olan MIC, Bhopal’de dev depolarda tutuluyordu.
…
Fabrika, beklenen kazancı elde edememişti. Bu yüzden çalışanların sayısı yarı yarıya azaltılmıştı. Ayrıca güvenlik eğitimlerinin de süresi kısalmıştı, zaten çalışanlar İngilizce bilmedikleri için uyarıları da anlamıyorlardı. Fabrikanın tesisatları da çok eskiydi, MIC muhafaza etmeye hiç uygun değildi. Ortaya atılan iddialara göre ise fabrika yetersiz teknoloji ile açılmıştı.
2 Aralık akşamı çalışanlar basınçlı su ile kanalizasyonları yıkıyorlardı. Sesli alarm sistemi prizden çekilmişti. Soğutma sistemleri ise çalışmıyordu. Vanalar iyi durumda olmadığından su bir tane fıçıya sızdı ve kaçınılmaz son yaşandı. Sıvı, gaza dönüşerek atmosfere yayılmaya başladı.
Yayılan gaz, çevredeki insanları etkilemeye başladı. Önce kokusu rahatsız etti, sonrasında da gözlerinde ve ağzında yanma hissetmeye başlayan insanlar kaçmaya başladılar. Yerel hastaneye akın ettiler ancak hastane imkanları yetersizdi. Ayrıca doktorlar nasıl tedavi edeceklerini bilmiyorlardı çünkü kimyasalın ne olduğu hakkında bir fikirleri yoktu.
Korkunç geceden sonra fabrika kapatıldı ancak herhangi bir temizleme yapılmadı. Kimyasallar açık bir şekilde kaldı, yağmur ve rüzgarla toprağa ve havaya karıştı. Zehir, gelecek nesilleri de etkilemeye devam etti. Senelerce insanlar hastalıklarla boğuştu, doğan çocuklar hasta doğdu.
Greenpeace, faciadan 20 sene sonra 2004’te toprak analizi yaptığında toprakta normalin 6 milyon katı toksik madde buldu. Çevresel etkilerinin Çernobil’den bile daha çok olduğu iddia edilen Bhopal felaketinin sorumluları ise bulunamadı.
Yukarıdaki yazı sayın Arzu Dokuzoğlu’na ait olup https://ceotudent.com/tarihin-tozlu-sayfalarina-karisip-unutulan-bir-insanlik-drami-bhopal-felaketi
sayfasından alınmıştır.
@CEOtudent | İTÜ-Kimya Müh.
