24 Haziran 2018 Seçimi sonuçlarından hareketle teklif edilen sistemin öncül etkisi ve gerekçesi görülebilir. Bu alt başlıkta İttifaklı Seçim Sisteminin 2018 Seçimlerindeki etkisini görebilmek için bir senaryo analizi yapılmış; 2018 seçimlerinin kesin sonuçlarını gösteren oy oranlarının “İttifaksız bir sistem olsaydı nasıl bir sandalye dağılımı ortaya çıkaracağı?” sorusuna yanıt aranmıştır. Daha açık olarak, bu senaryoda partilerin seçimde aldıkları oylar aynı kalmak üzere seçime ayrı partiler olarak girdikleri varsayılarak şimdi teklif edilen veya 2018 öncesi sistemindeki gibi MV dağıtım simülasyonu yapılmıştır.

*****

Prof. Dr. Yetkin ÇINAR, Prof. Dr. Türkmen GÖKSEL

“Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” 24 Mart 2022 tarihi itibarıyla TBMM Anayasa Komisyonu’nda kabul edildi. “Teklif” metninde yer alan seçim sistemi parametreleri ve bunların işleyişine ilişkin maddelere göre,

• Seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesi ve
• İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımının, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılması önerilmektedir.

Bu politika notu, söz konusu değişiklik tekliflerinin hâlihazırda uygulanan “Mevcut” sistemle karşılaştırmasına yönelik sayısal analizleri içermekte olup, iki kısımdan oluşmaktadır:

I. Kısımda; teklif edilen / yeni getirilecek sistem değişikliklerinin mevcut sistemle kıyaslanarak açıklanması,

II. Kısımda ise; güncel oy ve ittifak senaryoları altında yapılan simülasyonlar ile “Mevcut durumda ve yeni teklif edilen sisteme geçilmesi halinde, milletvekili dağılımı ne şekilde olur ve nasıl farklılaşır?” sorularına cevap bulunması hedeflenmektedir.

Diğer taraftan notta açıklanacağı üzere, teklifin kabul edilmesi durumunda ittifakların sağladığı avantaj (baraj konusu dışında) ortadan kaybolacağı için, partiler tarafından ortak listeden hareket etme gibi seçim stratejileri tasarlanabilir. Zira yeni sistemde mümkün olduğunca işbirliği halinde hareket etmek ittifakın getirdiği avantajın yok olmaması için elzemdir. Bu işbirliği, teklif edilen sistemde sandalye dağıtımı ittifaklar üzerinden yapılmayacağından, bir parti üzerinden -belirli bir bölge sayısı kısıtını aşmamak üzere- ortak listeler oluşturmak şeklinde olmak durumundadır. Bu çalışmanın kapsamı içerisinde yer almasa da, söz konusu stratejik alternatiflerin -bölge bölge- en etkin şekilde geliştirilmesi gelecek çalışmaların konusu olabilir. Böylece, söz konusu değişiklik teklifinin kabul edilmesi halinde güncel oy ve farklı ittifak senaryoları altında yapılan simülasyonlar ile strateji geliştirme konusunda Karar Vericilere fikir vermek mümkün olabilecektir. 

“Teklif” Edilen ve “Mevcut” Seçim Sistemlerinin Simülasyonlarla Karşılaştırılması” başlıklı politika notuna erişmek için tıklayınız.