Cahit GÜNAYDIN*
Türk iş adamı -beyi- kişilik profili sosyolojik açıdan lider-karizmatik-güvenilir gibi özellikler taşırken, psikolojik açıdan atak, girişken, yaratıcı, öz güveni güçlü bir yapı göstermektedir. İş beyi bir yatırım projesinde ekonomik açıdan finans kaynakları olan veya bulabilen bir maddi güç gerektirmesi ile önem taşırken, planlama, fizibilite, proje yönetimi gibi teknik yönetici formasyonlarına gerek duyar.
İş beyi -patron- tüm bu özellikleri ile bir ülkenin gelişmesi hızını belirleyen etkili sosyal aktörlerden biridir. Şirketleri kuran iş beylerin kişilerin ortak özellikleri risk alabilen, yaratıcı, önder, uzağı görebilen nadir insanlar olmasıdır. İş beyleri-patron- bir heykeltraş, besteci, yazar gibi yoktan bir sanayi eseri ortaya koyan, farklı olma özelliği taşıyan sanatçılar gibidir. İŞ BEYLERİNİ toplum ilgi ve saygıyla dinlerken, o tip kişilerin toplumsal önder gibi kabul edilmesiyle sosyal yaşamda da ticari işleri dışında farklı fonksiyonlar yüklenmesine yol açar. Şüphesiz toplumda itibar ve saygı görmek İŞ BEYLERİNİN-iş adamı, patron- maddi kaygılarının üstünde doğal bir gereksinimi olur. Dolayısı ile şirket kurucularının resimlerini, giriş kapılarında ve oğullarının odasındaki duvarlarda görmek “babam sağolsun” minnetinin sonucudur. Şirket gelişerek, bir kişinin kontrol edemeyeceği bir yapıya ulaşınca küçükken hızla büyüyen şirketin gelişmesi durur. Hatta gerilemeye başlar. Buradaki kritik konu “Dede kurar, Oğul tutar, Torun dağıtır ” sözüyle özdeşleşen aile şirketlerinin ömrünü belirleyen kurumsallaşamama sendromudur.
Çünkü ailenin kurucu İŞ BEYİNİN-iş adamının- gelişmeyi ve büyümeyi sağlayan psikolojik, sosyal, yönetim özellikleri aile şirket kültüründe yok olmakta veya etkisini yitirmektedir.
Türk İŞ DÜNYASINDA ilişkilerin temeli bilgi, akıl, doğruluk, anlayış, adalet, sosyal sorumluluk ve tevazu gibi değerler sistemi üstüne kurulmuştur.
İşveren iş gören ilişkilerinde karşılıklı hak ve görevlerin bulunduğu bildirilerek iş ilişkilerde bu anlayışın sergilenmesi istenilmektedir.
Aile şirketleri yönetiminde seçkin, bilgili ve ehil insanların görev yapması gerekliliğine dikkat çekilirken bugün dahi vazgeçilmez olan uzmanlaşma önemi vurgulanmaktadır.
Tüm bunların yanında geçmişten bize gelen kültürel değerlerimize sahip çıkmalı ve bunları aile şirketlerinde genç kuşaklara da aktarmalıyız. Bu değerlerimizi iş hayatımızda da yaşamalıyız. Eğer bunları yaşamazsak, gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktaramazsak, aile şirketleri kurumsallaşamaz. Kurumsallaşma her şeyden önce bir kurum kültürü meselesidir. Kurum kültürü kurulmadan kurumlaşamazsınız. “Kültür nedir” diye konuyu araştırınca ne kadar çok kaynağın olduğunu görebilirsiniz. Bu nedenle bu makale kapsamında göstereceğim tek kaynak Kutadgu bilig olacaktır.
Yusuf Has Hacip in yazdığı Kutadgu Bilig’ de yaklaşık bin yıl kadar önceki devlet adamlarının değil, günümüz iş adamlarının da –İŞ BEYLERİNİN DE, patronlarının da -faydalanacağı pek çok yönetim ilkesi vardır. Kutadgu Bilig’in devlet yönetimini ve yönetici profillerini nasıl değerlendirdiğini anlatmaktadır. Yusuf Has Hacib, eserinde, ahlak ve siyaset ilkelerini sıralamış, adeta yaşadığı devlete ve içinde bulunduğu topluma bir aydın sorumluluğu ve misyonu duygusu içerisinde hareket etmiştir. Bütün bunları anlatırken yönetici sıfatıyla beyin sahip olması gereken özellikleri sıralamış ve başarılı bir beyin neler yapması gerektiği konusunu etraflıca işlemiştir. Kutadgu Bilig, Devlet adamları ve idareciler için gerçek bir rehberdir. Karahanlılar döneminde yazılmış olan bu eserde, ideal devlet yönetiminin ve müreffeh bir toplumun esasları belirtilmeye, böylece yöneticilere yol gösterilmeye çalışılmıştır. Eser, hem tarihi, hem edebi, hem hukuki, hem de felsefi bir nitelik taşımaktadır. Adeta bir devletin anayasası gibidir. Biz de bu eseri referans alarak bir yönetici olarak İŞ BEY inin-İŞ ADAMININ- nasıl olması gerektiği, İŞ Beyinin-iş adamının- kişilik özellikleri ve aile şirketi yönetiminde nasıl davranması gerektiği konusunda günümüzde geçerli olabilecek ilkeleri ortaya çıkarmaya çalıştık. İLKELER DEĞİŞMEZ. İlkeler bedenimizdeki iskelet gibidir.Dik durmamızı sağlar. Japon iş adamlarının Miyomato Musashi’nin beş çember ilkelerini iş dünyasına uygulaması gibi, Çin, Kore, Singapur iş adamlarının Konfücyus ilkelerini iş dünyasına uygulaması gibi örnekler beni Kutadgu Bilig’i iş etiği olarak ilkeleri araştırmaya yöneltdi. Amerikan iş dünyasından bir felsefe profösörü olan Peter Drucker guruların gurusu olarak her sözü referans alınmaktadır. İş düşünürlerin, guruların her ay bir kitabı çıktığı ve her ay milyonlarca dolar verilerek konferans verdiği günümüzde kendi kültürümüzü özümseyen ve bir rehber olarak günümüzde gündeme getirilmesi gereken KUTADGU BİLİG’ i tüm iş beylerimizin bu gözle yeniden okumasını öneriyoruz.
Türklerde Patron=Bey, aile şirketinin başıdır. Aile şirket yapılanmasında kurum kültürü belirleyicidir. Türk aile şirket geleneğinde ailenin bütün üyeleri yönetici olabilme hak ve yetkisine sahiptir.
Çalışanlar arasındaki adaletin, huzurun gerçekleşmesi, ve her türlü haksızlığın önüne geçilebilmesi için yönetim kurulunun sağlıklı işlemesi şirketin kurumsallaşması için çok önemlidir.Yönetim kurulu başkanlığı konu Kutadgu Bilig’de şöyle belirtilmiştir. İş Beyi doğarken, iş beyliği de doğar, görerek öğrenir ve böylece işlerin hangisinin daha iyi olduğunu bilir.Yönetim kurulu başkanlığı ;baş üzerinde bir kılıç gibidir. Yönetim kurulu başkanlığı için insanın ilk önce üniversite eğitimi alması gerekir. Aile şirketinin hissedarlarının hareketi zarif olur. Onlar elini çalışanları üzerine vefa ile uzatırlar. İnsanların en erdemlisi güzel huyuyla, malıyla insanlara ikram ederek onların güzel bir hayat sürmelerine vesile olandır. İŞ Bey’in (İŞ ADAMI=PATRON) sahip olması gereken özellikleri ve bu özellikleri oluşturan unsurların neler olduğu konusunu başlık halinde tespit ederek, bunların da neler olduğunu incelediğimiz eserdeki bilgiler doğrultusunda düzenleyerek aktarmaya çalışacağız.
Beye cömertlik ve alçak gönüllülük lâzımdır, alçak gönüllülük ile birlikte tabiatı da sağlam olmalıdır. Beyler cömert olursa adları dünyaya yayılır, bunların nâm ve şöhretleri ile dünya korunur.Cömert ol, bağışla, yedir ve içir, eğer malın eksilirse tekrar kazan ve eksiklerini tamamla.Sağ elin ile para kazanırken sol elinle mal dağıt. Bey gönlünü açık tutmalı, eli açık olmalı, merhameti de bunlara mütenasip bulunmalıdır. Cömert yüzü görmek isteyen hakanın yüzünü görsün.Yusuf Has Hacib’e göre sabırlı ve sakin olmak idare edenlerde ve aile şirketleri yönetim kurulunda görülmesi gerekir. Sabır tüm güzel huyların en önünde yer alan ve insanı dizginleyen bir faktördür. Tüm erdemlerin, kazançların sebebi sabırdır. Hayra ve yüceliğe sabırla erişilir. Sabır başarının garantisidir, acele ve tecrübeden yoksun karar veren aile şirketi patronları, İŞ BEYLERİ şirketi batırır.İyi ve seçkin bir İŞ beyi (iş adamı,patron) olmak için ERDEMe çok önem vermelidir. İş beyi erdemi ile başkalarına üstün gelebilir ve erdemi çok olduğu oranda para kazanarak iş dünyasında yükselir. Bir iş beyin (iş adamının,patronun) kişiliğinde bütün erdemler birleşirse istediği her şey onun etrafında toplanır. Konuyla ilgili olarak en güzel açıklamaları yapan Yusuf Has Hâcib eserinde şu tavsiyeleri yapmaktadır. Her türlü erdemi tam olarak elde etmeli, uygunsuz ve olmayacak şeylerden uzak durmalıdır. Böyle bir iş beyi (iş adamı, patron) insanların seçkini ve halkın iyisidir. Bütün dünya halkı ona saygı olur, o gibi iş beyleri-iş adamı,patron iş dünyasında marka olur. Ford, Bosch,Vehbi Koç, Sakıp Sabancı, Eczacıbaşı iş beyleridir. Hangi insanda erdem bulunursa onu iş beyi müşteriler,çalışanlar,tedarikçiler yükseltir.Bilgi ve erdemi öğren, ona saygı göster. Bu erdem sonra sana da saygı gösterir der Yusuf Has Hacip (Kutadgu Bilig).
İş Beyi –iş adamı, patron- gönlü ve dilini doğru, erdemi de yüksek tutmalıdır ki yolunu şaşırmasın, doğru yoldan hiçbir zaman ayrılmasın. İyi bir İş Beyi – iş adamı, patron-olmanın erdemlerinden biri de alçak gönüllü olmaktır. Alçak gönüllü olmayan iş beyinden – iş adamından, patrondan- çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler elini eteğini çekerler. İŞ BEYİ –iş adamı,patron- uzun yıllar aile şirketi yönetim kurulunda kalmak, yaşlandığı zaman dahi saygı görmek istiyorsa -VEHBİ KOÇ, SAKIP SABANCI, NEJAT ECZACIBAŞI gibi kesinlikle kibri kalbinden söküp atmalı, alçak gönüllülüğü kendine rehber edinmelidir. Gönlünden geçen dilinden söylediğinle aynı olmalıdır. Tevazu sahibi insanlar her zaman nazik olan, insanları kırmaktan korkan, hassas, duygulu ve bilge kişilerdir.
Aile şirketinde çalışanlar ona çabuk ısınırlar ve gönülden bağlı olurlar, gönülden bağlı olan candan adamlar severek aile şirketinde çalışırlar. Kişideki bilgisi, kişiliği diline yansır. Dil, insanlar arası iletişimi sağlayan en önemli unsurdur. Dil, insana değer vermemize neden olur. Söz bilerek, seçilerek, uygun yer ve ortamda söylenir ise bilgi sayılır ve insanı yüceltir. Söylediği söz veya sahip olduğu bilgiyle. Sözün boş yere söylenmemesi gerekir ki fayda getirsin. Boş yere söylenen söz kişiye faydadan çok zarar getirir. Dilini ve gözünü gözeten insan yalan söz söyleyemez. Yalan söz söylemeyen insanında toplum içinde ki itibarı her zaman yüksek olur. Bunun yanında kişinin hangi iş olursa olsun tatlı dili kullanması ve insanlara öyle hitap etmesi gerekir ki saadete erişebilsin. Eski Türk yazıtlarında, “bu sözümde yanlış var mı” diye seslenmek suretiyle hükümdarların her zaman doğruyu söylemeye çalıştıklarını, inanışın da onları böyle olmalarını gerektirdiğini biliyoruz.İş Beyi tatlı dilli yumuşak huylu olur iken bütün hareketleri de buna uygun olmalıdır ki büyük küçük toplumda herkes onun düşüncelerine,talimatlarına dikkat etsin. Çünkü çatık yüz, acı söz insanları kendinden soğutur ve gönüllerin kendisine karşı kapanmasına ve uzaklaşmasına neden olur.
Yusuf Has Hâcib eserinde beye şu öğütleri verir: “Açık dil kullan, dil açık olur ise insanı yükseltir. İnsan iki şey ile kendisini ihtiyarlamaktan kurtarır, biri iyi iş, diğeri iyi söz. İnsan sözünü dili ile söyler, sözü iyi olursa yüzü parlar.” İŞ Beyinin dili dürüst ve kalbi doğru olmalı ki çalışanlara faydalı olsun ve güneşi doğsun. İş Beyinin gönlü, dili ve tabiatı düzgün olmazsa çalışanlar şirketden kaçar, müşteri fabrikaya uğramaz,tedarikçi iyi mal vermez. İş Beyinin sözü doğru olmalı, tavır ve hareketi itimat telkin etmelidir ki çalışanlar ona inansın ve huzur içinde çalışsın. “Gönlünü ve dilini doğru tut. Çok söz söyleme, kendine hâkim ol ve dilini muhafaza et, çok sözün kıymeti kalmaz.” diyor Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig’de.
İŞ hayatında gafil ve ihmalkâr olmak affedilmez bir kusurdur. Aile şirketi yönetim işlerini başarmak isteyen aile şirketi yönetim kurulu başkanı gerektiği kadar kurnaz ve uyanık olmalıdır. Bir aile şirketinin kilidi iki şeyden ibarettir, biri ihtiyatlılık, biri aile şirketleri anayasasıdır.Aile şirketinin amacı, iş beyinin varoluş sebebi, tüm ticari faaliyetlerinin hedefi adalettir.Aile şirketini yönetim kurulunun görevi hissedarlara, müşterilere,çalışanlara,tedarikçilere,devlete yani tüm paydaşlara adil olmak ve bununla ilgili olarak aile şirketleri anayasası hazırlayarak adaletle aile şirketini idare etmektir.
Konuyla ilgili Hâcib eserinde şöyle demektedir: Eğer devamlı ve ebedi iş beylik istiyorsan (aile şirketinin yıllarca varlığını sürdürerek adının Koç, Sabancı, Ford, Bosch gibi ölümsüzleşmesini istiyorsan) adaletten ayrılma ve çalışan üzerinden mobbingi kaldır. İŞ Beyi (iş adamı), adil davranmaya önce yakınlarından ve dostlarından başlayarak daha sonra bunu tüm toplumun her katmanına yayması gerekir. Böylece adil iş beyinin –iş adamının- faydası toplumda ki herkese dokunmuş olur. Bunun sayesinde şirketler gelişip ülkeler güzelleşir, insanlar Kut ölçüsünü hayatlarına hâkim kılarlar ve birbirleriyle olan işlerinde hakkı üstün tutarlar..
Kurumsal şirketlerde ise girişimcilik, proje ve planlama yeterliliği gelişmiş profesyonel yöneticilerin bir fonksiyonudur. Piyasa araştırmaları yapan, pazar ihtiyaçlarına göre mamul ve hizmet projeleri üreterek gerekli finans kaynaklarını sağlayan bir iş geliştirme ekibi kurulur. (www.ailesirketleri.org) modelinde iş geliştirme ekip lideri- kurumsal girişimci yönetici- yönetim kuruluna bütçe, stratejik planları ile geleceğe dönük iş geliştirme projelerini sunmak zorundadır. Kurumsal şirketin sermayedarlarının yapması gereken tek şey önüne konulan yatırım ve iş geliştirme projelerinin risk analizlerine göre yatırım kararını ve zamanını belirlemektir. Güç ile motive olan girişimci ruha sahip girişimci, gerekli kapitali var ise, kurduğu işte başarının ilk şartını gerçekleştirebilir. İşi finanse edecek kapitali yok ise iş fikrine ortaklar bularak, kredi bularak işletmenin temelini atabilir. Ülkemiz aile şirketlerinin gelişmesindeki en büyük engel finansal ve teknik bilgi yetersizliklerinden kaynaklanıyor. İşin daha trajik yönü teknik, finans ve yönetim konularındaki bilgi açıklarının farkında olmamaları ve gerçekten çok değerli olan işteki ustalıklarının karlı bir işletme için yeterli olduğunu sanmalarıdır.
Kurumsallaşmayı sağlayarak, girişimci özellikleri olan profesyonel yöneticiler ve yönetişim danışmanları ile çalışmaya başlayan aile şirketleri ikinci-üçüncü kuşak patronları, kurucu-girişimci aile büyüklerinin yarattığı şirketlerini dünyadaki rakipleri ile rekabet edebilir noktaya getirebilir. Soyadınızın Koç, Sabancı olması sizin Hacı Ömer Sabancı, Vehbi Koç olmanıza yetmez, ama farklı nitelik ve beceride yöneticiler ile yatırım projeleri geliştirmenize kapital gücünüz olanak sağlar. Üzeyir Garih bir konuşmasında, iş potansiyelini, dinamizme çevirmek için bilgi, deneyim, finans gücü, yönetim becerisi ve hepsinden önemlisi teşebbüs gücünün olmasını karlı bir işletmenin temel faktörleri olarak sayar.
“Yapmak ile söylemek arasında deniz vardır” sözü bir işin yapılabilmesi için finans gücünüz yanında, yaratıcı bir iş bilgisinin gereğini ortaya koyar. Çevresinde ve dünyadaki ticari faaliyetlerden farklı bir pazarlama stratejisi geliştiren veya ticari değeri olan bir icadı olan girişimciler, karlı bir iş fikrinin yaratıcısıdır. Ama sermayesi olan kişiler böyle kişilerden yararlanmak yerine karlı bir iş yapan kırtasiyenin karşısına aynı çeşitleri satan bir kırtasiye dükkanı açar. Zincirleme mikro iş fikirleri, bu bir kırtasiye dükkanı değil de fabrika ise makro-ekonomik soruna dönüşür. Aile şirketlerinin yatırım önceliği avm, market, benzin istasyonu, oto plaza olur ise sanayileşme yerinde sayar ve ülke orta gelir tuzağında kalır. Tek adam yönetimi sakıncalıdır.
Egosuna çok güvenen girişimci kurumsal yapılanmaya ve kurumsal yönetişime karşıdır.Egosunu yenmek için tüm türk iş adamlarına iş beyi olmasını öneriyorum, Kutadgu Bilig’ i okuyarak. Yusuf Has Hacip bizim Konfüçyusumuzdur, bizim Miyomata Musashimizdir, bizin Peter Druckerimizdir. Aslında rekabet dünyası inovasyon üzerine kurulmuştur. Standart insan tipi yetiştiren eğitim sistemimiz, Vehbi Koç, Ahmet Nafiz Zorlu gibi girişimcilerin ortaya çıkmasına olanak vermez. Bilimi mühendisliğe indirgeyen pozitif iş yaklaşımını, şirket kültürü olarak benimsemeyen sermayedarlar kurumsallaşmayı ve gelişmeyi sağlayamaz. Aile şirketi yapısından kurumsal yönetişim modeline geçmek stratejik bir karardır.
Rekabet gücü yüksek şirketlerin kullandığı kurumsal yönetişim modelini uygulayarak , profesyonel yönetici ve danışmanlar kullanarak bilgi çağına en kısa sürede uyum sağlamalıdırlar.
Büyüme stratejilerini belirledikten, yatırım ve proje fizibilitelerini yaptıktan sonra geleceğini planlayan aile şirketleri kurumsallaşma yolunda emin adımlar ile ilerleyebilir.
Yönetim kurulu, uzun vadede hissedarlarına sürekli kazanç yaratmak amacıyla şirketin vizyonunu ve hedeflerini belirler, şirketi bu hedeflere ulaştıracak stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunur ve uygulanmasını ve şirketin stratejik ve mali performansını takip eder. Yıl boyunca periyodik toplantılarla iş planları ve bütçe doğrultusunda şirketin faaliyetlerini ve mali durumunu kontrol eder. Genel ekonomideki değişikliklerin şirket stratejilerine etkilerini tartışır, belirler.
Çok doğal olarak, yönetim kurulu üyelerinin yetenek, beceri ve tecrübe düzeyi ve bağımsızlık düzeyi yönetim kurulunun performansını ve başarısını belirler. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin yönetim kurulunda yer alması kurumsal yönetimin doğru ve tarafsız uygulanması açısından da önemlidir. Bağımsız yönetim kurulu üyeleri, yani aile ve işle çıkar çatışması olmayan, hissedar olmayan, şirket dışı bağımsız kişiler, daha objektif bakabilirler. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin her şeyden önce stratejik düşünebilen vizyon sahibi kişiler olması önemli, ayrıca şirketin faaliyetlerini ve sonuçlarını iyi tahlil edebilecek mali durumlarını kontrol edebilecek finans bilgisine, tecrübesine sahip olmaları da önemlidir. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin şirkette genel müdüre bağlı çalışan ya da danışmanlık yapan birisi olamaz çünkü Yönetim Kurulunun Genel Müdürü ve icrayı denetleme görevi var. Ayrıca bağımsız yönetim kurulu üyesinin şirketle tedarikçi ve ya bayilik ilişkisi olamaz, bu durumda bağımsız olmaları mümkün değildir. Yönetim kurulu üyelerinin belirli bir süre için atanmaları ve performanslarına göre süre uzatımı yapılması daha doğru bir uygulama olacaktır. Bağımsız yönetim kurulu üyeliklerinin yanısıra, kurumsal yönetişimde çok önemli bir başka nokta da yönetim kurulu başkanı ile icra başkanının (CEO) görevlerinin ayrılmasıdır. İcra başkanı uygulamadan sorumlu kişi olarak yönetim kuruluna hesap verir.
Şirketlerin ve kişilerin performanslarının objektif olarak değerlendirilmesi, çıkar çatışmalarının engellenmesi ve bağımsız görüş için Yönetim Kurulu başkanı ve İcra Başkanını ayrı kişiler olması çok önemlidir. Aile Şirketleri Bağımsız Yönetim kurulu üyelerini seçerken adayların iş deneyimleri, kurumsal şirketlerdeki deneyimleri, uzmanlıklarını göz önünde tutmalıdır. Bu üst yapı daha sonra kaliteli profesyonelleri aile şirketlerine çekecektir.Aile şirketlerinin profesyoneller için cazip olmadığı bilinen bir gerçektir. Bir çok aile şirketlerinde iyi eğitim almış genç çocuklar babalarının kurduğu şirketde çalışmak istemiyorlar ve aile içi çatışmalara yol açıyor.Bu noktada önerimiz yeni nesil hissedarların kurumsal bir şirketde çalışarak deneyim kazanması ve bu süreçde aile şirketinin kurumsal yapılanma projesine başlamasıdır.
Prof. Dr.Mustafa Aysan kurumsal yönetim ve risk adlı kitabında “İşletmelerde ona can veren liderin gücündeki azalma,bazılarında ise önemsiz gibi görünen küçük darbelerin, işletmenin şah damarına rastlaması gibi olaylar, öldürücü olmaktadır. Her yaşayan varlık gibi işletmelerde bir çok darbe almakta bazılarıda öldürücü olmaktadır“ diye yazar. Bu sözler üstadın gözlemlerini yansıtır.
Dr. Yılmaz Argüden yönetim kurulu sırları kitabında “Yönetim kurullarının başarısını belirleyecek olan, kurallara sözde uyum değil, özde değer yaratan sorumlu bir kültürün yaratılmasıdır.” der.
Dr. Mevlüt Büyükhelvacıgil’in aile şirketlerinde kurumsallaşma ve aile anayasası kitabında bir asırı aşan bir şirketin üyesi olarak değişimin kaçınılmazlığına her gün şahit oluyoruz diyor. ”Kurumsallaşma sürecinde karşılaştığımız aile ve şirketle ilgili sorunlara çare ararken mutlaka yazılı bir aile anayasası oluşturmak gerektiğini gördüm” diye kurumsallaşmanın temelini belirliyor.
Aile şirketini kuran baba patron egosundan kurtulmak için YUSUF HAS HACİP in Kutadgu Bilig’ ini okuması gerekiyor.
Ne demiş gurumuz;
insan süsü, yüz;
yüzün süsü, göz;
aklın süsü, dil;
dilin süsü, sözdür.
—————————-
*İTÜ / Makine Mühendisi
