Mitat Enç
Ötüken,
Hikaye
311 sayfa

Bu kitap bir portreler şaheseridir. Eski Antep’in kulağı kesiklerini anlatır. Kahramanları esnaf, meczup, yarıcı yahut dul kadın gibi, aklınıza gelebilecek her türden ve sıradan insanlardır. Hiç de öyle, saygıdeğer, çarşıdan geçerken ayağa kalkılan şahsiyetlerden değildirler. Ancak, bu sıradan, hatta biraz çarpık tipler anlatılırken, öylesine sağlam ve sıcak bir insanî ilişkiler ağı çizilir ki, o zayıf kişilikler, yaşanan acılar ve yoksulluklar, müthiş bir güzelliğin içindeki sevimli detaylar gibi kalır. Yazarın büyük ustalığı, her hikâyeye adını veren tek tek kahramanların arka planına yerleştirdiği bu çerçevededir. Bu sayede hem kahramanlarını hikâye tadında ölümsüzleştirir hem de yüzyılımızın başlarındaki Türk toplumundan canlı kesitler sunmaktadır.

Uzun Çarşının Uluları Kitabı Hakkında: Ali Gezginci

“Çarşı, Türk içtimâî hayatının kalbidir.” sözünü, Uzun Çarşı’nın Uluları kitabını satır satır yüreğime işledikten sonra daha iyi anladım.Bu enfes eseri, aynı zamanda bir Gaziantepli olarak, farklı bir ruh hali ve duygu içinde okudum. Mitat Enç, çocukluk yıllarını geçirdiği Uzun Çarşı esnaf ve ahalisini; deli, dul kadın veya yarıcı demeden, güçlü üslubu ve Türkçe’yi kullanmaktaki büyük ustalığı ile gözler önüne seriyor. Anlattığı şahsiyetler, saygıdeğer veya çarşıdan geçtiği zaman ayağa kalkılan insanlar değillerdir. Buna rağmen, bu sıradan insanların, sıradan olmayan hayat hikayelerini büyük bir coşku ile anlatmaktadır Mitat Enç.

Mitat Enç, usta kalemi ve başarılı Türkçesi ile kitabını bir şaheser haline getirmiş.Bu şaheser, ilk bakışta bir hikaye kitabı olarak görünse de, şehir kitabı veya anı kitabı olarakta nitelendirilebilir. Kitabın isminden anlaşılacağı üzere, her birine ulu denilen Kuyucu Kör Hafız, Bilader Ağa, İmam Baba, Bodur, Kız Ali gibi portrelerin anlatıldığı 22 hikaye var.

Bu kitabı okuduktan sonra, öykülerinde geçen ve günümüze –Kurtuluş Savaş’ına rağmen- intikal etmiş olan camileri, hanları ve Uzun Çarşı’yı ziyaret ettikçe, gözümde farklı bir hale büründü. Hikayelerde geçen olayları gözümde canlandırdım. Günümüz çarşı esnaf ve ahalisini, Aktar Musa ile, Berber Hüseyn ile, Deli Bekir ile karşılaştırdım ve onların yerine koydum. Sanki hikayelerdeki portreler karşımdaymış gibi selam verdim.

Mitat Enç’in yüzyıl öncesine dair bizlere sunduğu fotoğraf, sadece Antep’in değil bütün Anadolu’nun, Konya’nın, Sivas’ın, Erzurum’un fotoğrafıdır adeta. Çarşı’da geçen huzurlu, mutlu günlerin yanı sıra Kurtuluş Savaşı’nın gelmesi ile birlikte yitip giden hayatları, sesi soluğu kesilen çarşıyı okurlarına yaşatarak anlatıyor yazarımız. Kimi şehre Fransızlar tarafından atılan toplar arasında yitip giderken, kimi Kurtuluş Savaşı günlerinde gösterilen şanlı direnişe katılarak şehit oluyor.Aynı zamanda o dönemde konuşulan Antep şivesi hakkında ince ayrıntılar veriyor.

Tahtani Camii

Yirmili yaşların başında gözlerini kaybetmiştir, Mitat Enç. Çocukken doyasıya gözlemlediği, izlediği ve koşuşturduğu Uzun Çarşı’yı artık ömrünün sonuna kadar göremeyecektir. Hafızasına işlediği -ve bir daha hiç silinmeyen- o günleri, yeniden yaşayarak, yaşının bayağı ilerlemesine rağmen, özenle seçtiği kelimelerle oluşturduğu muhteşem Türkçesi ile bizlere anlatmayı başarmıştır.Ahmet Turan Alkan’ın da söylediği üzere “Anteb’i anlatıyordu ve bir daha hiçbir kalem, Anteb’i Mitat Enç gibi anlatamayacaktı…” gerçekten de bir daha kimse Anteb’i, Mitat Enç gibi anlatamayacak.