Yeni yılda ekonomide bizi neler bekliyor?

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, gıda güvencesi kavramını; “bütün insanların her zaman aktif ve sağlıklı yasamı için gerekli olan besin ihtiyaçlarını ve gıda önceliklerini karşılayabilmek amacıyla yeterli, sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik bakımdan sürekli erişebilmeleri” olarak tanımlıyor. Ancak hem pandemi döneminde uygulanan tarım ve ticaret politikaları hem de aynı döneme denk gelen kuraklık küresel gıda fiyatlarının sert bir şekilde artmasına neden oldu. Diğer yandan iklim değişikliğinin etkileri de gıda üretiminde belirgin riskleri beraberinde getiriyor. Özetle 2022’de gıdaya erişim görece olarak zor olacak ve fiyatlar da tüketicileri zorlamaya devam edecek.

*****

Dr. Levent YILMAZ

2020 yılından daha kolay ve iyi geçeceğini tahmin ettiğimiz 2021 yılı küresel ekonomide çok daha zor geçti. Şimdi de 2022’ye bazı riskleri ve belirsizlikleri taşıyarak giriyoruz. Ekonomide öngörüde bulunabilmek en önemli konuların başında geliyor. Ancak bazı dönemlerde bu işi yapabilmek hiç kolay değil. Sanırım 2022 yılı da o dönemlerden birisi olacak. Bakalım yeni yılda bizi hangi riskler bekliyor.

COVİD19 VE MUTANTLARI

Yeni yılda en büyük risklerin başında yine Covid19 ve mutantları olacak. Zira salgın hala devam ediyor ve özellikle Omicron mutantı şimdiden 2022 için çok büyük bir risk oluşturdu bile. Her ne kadar semptomları zayıf seyrediyor olsa da Omicron çok daha hızlı yayılıyor ve vaka sayıları neredeyse geometrik bir şekilde artıyor. Şimdiden Hollanda gibi bazı ülkeler tam kapanma uygulaması yaparken artan vaka sayıları yüzünden pek çok ülke yeniden sert tedbirler alıyor veya almaya hazırlanıyor.

ENFLASYON

Küresel enflasyon 2022 yılında da bizimle beraber olacak. ABD başta olmak üzere gelişmiş ekonomiler ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ekonomiler yüksek enflasyon ile karşı karşıyalar ve bu kez enflasyon ağırlıklı olarak maliyet kanalından ve arz kesintilerinden kaynaklanıyor. Dünyanın talep enflasyonu ile mücadele tecrübesi var ancak maliyet kanalından ve arz kesintilerinden kaynaklanan enflasyonla etkin mücadele edebilmek için aynı şeyi söylemek zor. Öte yandan enflasyonla mücadele politikaları ile pandeminin ekonomideki etkilerini azaltmak için uygulanan para ve maliye politikaları da çelişiyor. Yani enflasyonla mücadele kolay olmayacak.

GIDA GÜVENCESİ

ABD MERKEZ BANKASI (FED)

Başlarda enflasyonun geçici olduğunu ifade eden ABD Merkez Bankası FED metinlerinden enflasyonla ilgili “geçici” ifadesini çıkardı. Bu gelişme aynı zamanda FED’in politikasındaki değişimi de ifade ediyor. Hali hazırda FED varlık alımlarını azaltıyor. Hatta Aralık ayında varlık alımı azaltım hızını iki katına çıkardı. Diğer yandan daha önce 2022 yılında “bir kez” diye tahmin ettiği faiz artırımlarını “üç kez” şeklinde revize etti. Maalesef bu durum bizim gibi gelişmekte olan ekonomiler için pek iyi bir haber değil. Zira Dolar Endeksi’nin daha hızlı arttığı bir döneme işaret ediyor.

YEŞİL MUTABAKAT

Dünya karbon salımını azaltmak için bir farkındalık oluşturmaya çalışıyor. Bu kapsamda pek çok ülke iklim değişikliği ile mücadele kapsamında “sıfır karbon” taahhüttü verdi. Ancak bu iş sanıldığı kadar kolay olmayacak. Çünkü böylesi bir dönüşüm hem zaman alacak hem de pahalıya mal olacak. Diğer yandan Avrupa Birliği’nin “Yeşil Mutabakatı” söz konusu pazara ürün satımını zorlaştıracak. Bu konuda da Türkiye’nin ivedilikle yapması gerekenler var.

—————————————-

Kaynak:

https://www.yenisafak.com/yazarlar/levent-yilmaz/yeni-yilda-ekonomide-bizi-neler-bekliyor-2060582